İslami bir terim olarak ”İhlas” kavramı yapılan işi sadece Allah rızası için yapmaya denir. Alimler İhlas ile ilgili en meşhur hadis-i şeriflerden birisi olan “Yapılan işler niyetlere göre değerlenir” hadisini anlayan kişinin İslâmiyet’in üçte birini anlamasının mümkün olduğunu söylemişlerdir. İmam Şâfiî, bu hadisin yetmiş ayrı konuyla ilgisi bulunduğunu, bu sebeple de onu din ilminin yarısı saymak gerektiğini belirtmiştir. İmam Buhârî ise, kitap yazanlara bir nasihatte bulunarak, eserlerine bu hadisle başlamalarını tavsiye etmiştir. İhlas konusu üzerine söylenebilecek çok söz bulunmakla birlikte bu kadar girizgah yaptıktan sonra sosyal medyada ihlas konusunu nasıl anlamamız gerektiğine dair bir kaç kelam etmeye çalışalım.

Eski dönem alimlerinden SÜFYAN ES SEVRİ Bir gün camiye girerken, şuursuzca sağ adımını içeri atar, sonra bunun farkına varıp kendi kendine der ki: "Buraya bir hayvanı, bir öküzü de koysak ya sağ ayakla veya sol ayakla girer. Seni hayvandan ayıran fark yaptığın işi bilinçle yapmaktır .Bundan sonra senin adın sevr (öküz) olsun der. Bu kıssanın bize gösterdiği gerçek ise şudur; bir insanı otomattan ayıran şey niyettir. Otomatlar insana nazaran çok çok fazla kaliteli ve hızlı fiiliyat üretir ,ama niçin ürettiğini bilmez. Şarjda takılı bir telefona günlerce yorulmadan ,usanmadan kuran okutabilirsiniz ama bir telefona neden kuran okuttuğunu idrak ettiremezsiniz. Dolayısıyla niyetsiz ve bilinçsizce işler yapmak kişiyi bir otomat seviyesine indirme riskini taşımaktadır.

İhlas konusunun en çok göz ardı edildiği ,kullanıcıların amaçsızlık girdabında kaybolduğu alanlardan birisi de sosyal mecralar. Bir çok sosyal medya kullanıcısı neyi niçin paylaştığını sorgulamadan rastgele paylaşımlar yaparak sosyal medya defterini doldurabiliyor. Oysa kıyamet gününde amel defterimizin bir bölümünü de sosyal medya paylaşımlarımızın oluşturacağını aklımızdan çıkarmamamız gerekir. Bu gün sırf paylaşmış olmak için attığımız hikayeler, niyetini sorgulamadan yaptığımız Bir çok paylaşım kıyamet gününde pişmanlık sebebi olabilir.

Maalesef günümüzde sosyal mecralar deyim yerindeyse gösteri sirkine dönmüş durumda. İnsanların sahip olduklarıyla diğerlerine üstünlük taslamaktan başka bir şey yapmadıkları bir platform olma yolunda ilerliyor.Paylaşmak kavramı sosyal mecralara adım atarken yol kazası geçirip ters dönmüşe Benziyor. Gerçek hayatımızda paylaşmak kelimesi ne manaya geliyorsa sosyal mecralarda "Paylaşmak" kelimesi tam ters manaya gelebiliyor. Reel dünyada Paylaşmak demek Allah’ın verdiği nimetleri insanlarla paylaşmak, insanlığın hizmetine sunmak manasına gelirken sanal alemde insanlara üstünlük taslamak, verilen nimetlerle diğer insanlara caka satmak, üstünlük yarışında öne geçmek için kullanabiliyor ve bu da ihlâsın tam zıddı demek oluyor. Sözgelimi Tapu dairesinde elindeki tapuyla resim çektirip "evimiz aldık Elhamdülillah "paylaşımı yapmak ,Arabasının önünde anahtarla resim çektirip " Yeni arabamız hanemize hayırlı olsun" yazarak story atmak, Sürekli gezdiği yerleri paylaşmanın diğer kullanıcılara bir faydası olmadığını bildiği halde gezdiği yerleri stoklayıp ara ara whatsapp durumlarına koymak, Oynadığı düğünleri, gittiği konserleri kendinden geçmişçesine eğlenerek paylaşmak gibi örnekler kişinin ihlasına ciddi anlamda zarar verecek sosyal medya davranışlarıdır.

Kullanıcılar ihlasını zedelememek açısından paylaşım yaparken kendine şu soruları sorabilir ve ona göre paylaşım yapabilirler diye düşünüyorum;

1-Benim yapacağım bu paylaşımın bunu görecek insanlara faydası var mı?

2-Bu paylaşımı yapmakta ki amacım nedir? Gerçekten topluma faydası olsun diye mi paylaşıyorum yoksa başka amaçlar için mi paylaşıyorum?

3-bu paylaşımda dini duyguları zedeleyen, mahremiyet kurallarına dikkat edilmeyen bir durum var mı?

4-İnsanların kırılmasına sebebiyet verecek, başka kişi ,kurum ve toplulukların onurunu zedeleyecek bir gönderi olabilir mi?

(bu madde başkalarının yanlışlarına ses çıkarmamak olarak anlaşılmamalı, ama kişiler değil yanlışlar eleştirilmeli.

5-Bu paylaşımım diğer kişilerin hasetlik duymasına sebep olacak, eksikliğini ve yoksunluğunu daha da tetikleyecek bir paylaşım olabilir mi?

6-Paylaştığım bu gönderi de görgü kurallarını ihmal edecek bir durum olabilir mi? Başkalarına gösteriş yapma amacı, üstünlük yarışına sebep olabilecek bir niyetim olabilir mi gibi soruları kendine sorarak paylaşım yapmak gerektiğini düşünüyorum.

Reel dünyada olduğu gibi sanal dünyada da yaptığımız her şeyden hesaba çekileceğimizi unutmadan yaşamak dileğiyle…