Meslek seçimi bu seçimlerin en ciddi ve önemli olanlarındandır. Meslek insanı sosyolojik ve ekonomik olarak verimli kılan ve işe yarar olma kapasitesini sağlayan bir ögedir. Mesleki faaliyet ergenlikten emekliliğe uzanan süreçte bireyin ve toplumun üretkenliğini, katma değerini, refahını, toplum içindeki yerini ve mutluluğunu belirleyen temel uğraşlardandır.

Bu konuda orta öğrenim evresinde 30 binden fazla ortaokul ve lise son sınıf öğrencisine Konya İŞKUR'da ve okullarda " Meslek Seçiminin Hayatımızdaki Önemi" konulu seminerler yaptım. Öğrencilik periyodu içerisinde ortaokuldan liseye geçiş evresi en önemli basamaklardan ilkini oluşturur. Anadolu lisesi, Fen Lisesi, meslek lisesi, özel yetenek gerektiren müzik ve resim liseleri ve yabancı dille eğitim yapan, parasız yatılı gibi seçenekler kişiye önemli bir ivme kazandırır.

Malumlarınız ülkemizde meslek seçimi konusunda ikinci önemli dönüm noktası ise lise son sınıfta yaşanmaktadır. Bu bağlamda ikinci tasarım çalışmalarım ise üniversiteye geçiş aşamasında oldu. 2003 ve 2006 yıllarında iki kez Konya İŞKUR bünyesinde “ÖSS Tercih Merkezi" açarak bireysel görüşmeler, üniversite tanıtım CD ve katalogları, BİLDEMER 2000 ilgi ve yetenek testi uygulaması, lise öğrencilerine ve velilere yönelik ayrı ayrı "ÖSS'de Bilinçli Tercih" seminerleri yaptım. Yerel medyada iş ve meslek danışmanlığı tanıtım ve ÖSS konulu canlı açık oturumlara katıldım. Birçok kez seminer ve okul çalışmaları yerel ve ulusal basında ve medyada yazılı ve görsel haber olarak yer aldı.

Meslek seçimini somut hale getirecek çalışmalar ortaokul son sınıf ve lise son sınıflar başta olmak üzere eğitimin her evresinde istihdam kurumu olarak İŞKUR ve Milli Eğitim iş birliği ile yürütülmelidir. İŞKUR işgücü piyasasının nabzını tutarak yılın her evresinde meslek seçimi üzerine odaklanmalıdır. Meslek seçimi ve geleceğe hazırlanma konusunda iş ve meslekler dünyasını tanıtıcı bilgileri hem okullarda öğrencilere vermeli hem de topluma farkındalık olarak deniz feneri gibi aktarmalıdır.

Kariyer danışmanlığı, eğitim danışmanlığı ve meslek seçimi konusunda bu perspektife ve mesleki yetkinliğe nasıl eriştiğime dair bir parantez açalım. 1989 yılında İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünde kuruma ilk defa lisans düzeyinde Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu memur olarak girdim. İİBK Konya Bölge müdürlüğünde yapılan yazılı ve sözlü mülakat sınavlarını başarı ile ilk sıralarda kazandım. 1991 yılında çiçeği burnunda 2 yıllık bir memur ve Siyasal mezunu potansiyeli ile Genel Müdürlükçe yapılan sınavı kazanarak Almanya’da seminere katıldım.

İstihdam, işe yerleştirme, mesleki rehberlik, işsizlik sigortası gibi konularda Federal Alman İş Kurumu bünyesinde Nürnberg yönetim okulunda 40 günlük seminere katıldım. 1993-97 yılları arasında yine İİBK/ABD ve Almanya iş birliği ekseninde geliştiren İstihdam Eğitim projesinde “proje eş uzmanı” olarak istihdamı geliştirme ve işsizlikle mücadele kapsamında işsizlik sigortası, İş Kulübü, iş arama becerileri, toplam kalite, toplum yararına çalışma programı, kurum personelinin hizmet içi eğitimi üzerine araştırma ve inceleme çalışmaları yaptım. Re-organizasyon modeli olarak komple etkin ve verimli bir model olarak Ankara Şube modelini 1993 yılında geliştirdim ve uygulamada bizzat dört yıl aralıksız çalıştım.

2000 yılından itibaren Konya'da görev aldım, meslek danışma merkezinde çalışmalar yaptım. Bireysel mesleki danışma görüşmeleri, veli seminerleri, merhum Prof. Dr. Yıldız Kuzgun hocaya ait ABKÖ, KED, BİLDEMER 2000 ilgi ve yetenek testlerini öğrencilere uyguladım. Bu alandaki tüm önemli yayınları ve çalışmaları takip ettim. İlki 2003 yılında kurumda olmak üzere iki kez ÖSS Tercih Danışma merkezi çalışması tasarlayıp uyguladım. 2006 yılında ÖSS tercih döneminde Memur Sen/Eğitim Bir-Sen Konya İl başkanlığı ile birlikte tasarımı bana ait ve Türkiye'de tek örnek olan "ÖSS'de Bilinçli Tercih" haftaları düzenledim. TV röportajları ve programlarına katıldım. 2003 yılında "ÖSS'de Tercih Kaosu' araştırması yaptım ve bu çalışmalar Genel Müdürlük bültenlerinde yer aldı. Ulusal ve yerel medyada yoğun ilgi gördü.

Bu perspektif ve vizyon ile İş ve meslek danışmanı olarak yola çıkmış iken yanı başımda İİBK’ nın 1990’lı yıllarda ilk eğitim almış İş ve Meslek danışmanlarından meslektaşım M. Bahadır Çimen vardı. Birlikte bu çalışmaları tasarladık. Konya’da kurumda ve okullarda sistemli ve düzenli mesleğe yöneltme çalışmalarına başladık. 2000-2002 yılları arasında kurumda Karatay ilçesinden gelen ilköğretim okullarına ve lise öğrencilerinin tamamına seminer verdik. Aynı dönemde 31 ilçeye İŞKUR’a ait BMC Leyland minibüs ile giderek mesleki rehberlik ve danışmanlık çalışmaları yaptık. Konya’da ve ilçelerdeki MEB’e bağlı ilköğretim okullarında meslek seçimi üzerine ve Selçuk Üniversitesine bağlı ilçelerdeki Meslek Yüksek okullarında (MYO) İş Arama Becerileri seminerleri düzenledik.

Daha sonra her eğitim ve öğretim döneminde Konya'daki ilköğretim okullarına ziyaretler yaparak meslek tanıtım cd'leri ve kitapları dağıttık. Meslek seçimi konusunda kamuoyunda farkındalık oluşturduk. 2009 yılına kadar rahmetli ekip arkadaşım Bahadır Çimen ile birlikte okullardan gelen öğrenci gruplarına aralıksız seminer verdik. Öğrencilerin meslek danışma merkezini ziyaret ederek meslekleri tanımalarına katkı sağladık. Yerel TV’lerde İŞKUR danışmanlık hizmetlerini tanıtan canlı yayınlara çıktık. Meslek seçiminin önemi, İş arama becerileri üzerine ve ÖSS’de Bilinçli Tercih kapsamında yerel TV’lerde ferdi olarak canlı yayınlar gerçekleştirdim.

Bu bağlamda bir anekdotun altını çizmem lazım. 2004 yılında çok yönlü bir öğretmen olan ve aynı zamanda köşe yazarı, fotoğraf sanatçısı ve müzisyen olan Mustafa Karaçelebi öğrencileri ile İŞKUR’a geldiler. Daha sonra değerli öğretmenim Karaçelebi İŞKUR izlenimleri ve meslek danışma merkezinde nasıl bir ortam bulduklarını yerel bir gazetede kaleme aldı. Acizane şahsım adına ve kurumum adına İş ve Meslek Danışmanlığı kapsamında basında çıkan ilk köşe yazısı olarak tarihe geçmiştir. Bu vesileyle Mustafa Karaçelebi hocama ve öğrencilerine bir kez daha teşekkürü bir borç biliyorum.

Mesleki rehberlik ve danışmanlık çalışmaları ülkemiz gençlerinin potansiyellerini keşfetmeleri ve hayallerini gerçekleştirmeleri ve üretken olmaları adına stratejik bir öneme sahiptir. Uluslararası sözleşmeler ekseninde örneğin 142 sayılı İnsan Kaynaklarının Değerlendirilmesi Hakkında İLO sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları sözleşmesi İİBK/İŞKUR’a görev veren temel uluslararası antlaşmalardır.

1946 yılında kurulan İş ve İşçi Bulma Kurumunun ilk kurumsal yayını mesleğe yöneltme ve meslek seçimi üzerine hazırlanmıştır. Eğitim ve istihdam ilişkileri üretim odaklı ve kişilerin ilgi ve yeteneklerine uygun biçimde kurulmalıdır. Bireylerin özgür, rasyonel ve bilinçli olarak meslek/eğitim üzerine seçimler yapmasına her evrede destek olunmalıdır. Ülkemiz insan sermayesinin gelişiminde 1946 yılından bu yana İİİBK/İŞKUR tarafından yürütülen mesleki rehberlik ve danışmanlık çalışmaları hayati öneme sahiptir.

Normal lise ve meslek liseleri ile Selçuk üniversitesinde ise İş Arama Becerileri konferansları yaptık. 2010 yılında Şube Müdürlüğü sınavını kazanarak Hatay'a gittim. 2012 yılı dan itibaren İş ve Meslek Danışmanlığı personeli kadroları ihdas edildi. Onlar da nitelikli bir şekilde iş ve meslek danışmanlığı çalışmalarını artan bir motivasyonla yapmaya devam ediyorlar. Yeni bir bakış açısı ve re-organizasyon ile mesleki rehberlik alanında daha etkin ve verimli çalışmalar yapılabilir. Mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetleri meslek seçme aşamasındaki öğrenciler için vazgeçilmez bir hizmet olarak çok daha fazla katkı sağlayacaktır.

Ömer Tokgöz - Kontv ÖSS'de Bilinçli Tercih Nasıl Yapılır.

www.youtube.com/watch?si=4C3eIU8PA_AYWhu2&v=fgM660odeeQ&feature=youtu.be