1932 LOS ANGELES OLİMPİYATLARI

Ev sahibi şehir: Los Angeles, ABD, Katılan ülke sayısı: 37, sporcu sayısı: 1.332 (1.206 erkek, 126 kadın). Spor disiplini ve yarışma sayısı: 14 spor dalında 116 karşılaşma. Açılış töreni: 30 Temmuz 1932, kapanış töreni: 14 Ağustos 1932. Resmi açılışı yapan: Charles Curtis, ABD Başkan Yardımcısı. Sporcu yeminini eden: George Calnan. Olimpik Stadyum: Los Angeles Memorial Coliseum.

Katılımcı sporcu sayısında erozyon

1932 Yaz Olimpiyatları; ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Los Angeles kentinde, 30 Temmuz-14 Ağustos 1932 günleri arasında gerçekleştirildi. Bu dönemde yerküremizi sarsan büyük iktisadi kriz etkilerini sürdürürken, Olimpiyatlara ev sahipliği için hiçbir ülke IOC’ye başvuruda bulunamamıştı! Olimpiyatları düzenleme bir yana, Los Angeles’e katılan sporcu sayısı bile ciddi erozyona uğrayıp, 1928 Amsterdam Olimpiyatları’na katılan sporcu rakamının (2.883 kişi) yarısının da altında kaldı. ABD Başkanı Herbert Hoover dahi oyunlara katılmayarak, kendi evinde sahnelenen Olimpiyatlarda boy göstermeyen ilk ev sahibi ülke devlet başkanı olacaktı!

1932 Los Angeles Olimpiyatları Organizasyon Komitesi’nce, herhangi resmi bir finansal veri deklare edilmese de, ABD’nin oyunlardan yaklaşık 1.000.000 (Bir milyon) USD kazanç elde edildiği duyuruldu.

Los Angeles Olimpiyatları Spor Dalları

30 Temmuz günü resmi açılışı yapılan X. Olimpiyat Oyunları programı uyarınca, 14 spor disiplininde 116 farklı spor dalında mücadeleler yapıldı. İşte 1932 Los Angeles’in spor disiplinleri; Atletizm, Boks, Bisiklet, Dalma, Binicilik, Eskrim, Jimnastik, Çim hokeyi, Modern pentatlon, Kürek, Yelken, Atıcılık, Yüzme, Su topu, Halter, Güreş).

Los Angeles 1932’nin katılımcı ülkeleri

ABD’nin Los Angeles kentinin ev sahipliğinde düzenlenen 1932 Olimpiyatları’nda, Kolombiya ve Çin ilk kez olimpik sahnede boy gösterdiler. Kadın ve erkek toplam 1332 sporcunun yarıştığı, dünya ekonomik krizi yıllarına denk gelen Yeni Dünya’daki oyunlarda şu ülkeler temsil edildiler; ABD, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Belçika, Brezilya, Kanada, Çin Cumhuriyeti, Kolombiya, Çekoslovakya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Büyük Britanya, Yunanistan, Haiti, Macaristan, Hindistan, İrlanda, İtalya, Japonya, Letonya, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Filipinler, Polonya, Portekiz, Güney Afrika, İspanya, İsveç, İsviçre, Uruguay, Yugoslavya. 1924 ve 1928 Yaz Oyunlarına katılan genç Türkiye ise dünyanın ekonomik çöküntü yaşadığı dönemde 1932 Oyunlarına katılmadı.

1932 Los Angeles Olimpiyatları Madalya Klasmanı

ABD’nin Los Angeles kentinde düzenlenen X. Olimpiyatları’nın ardından yarışmacı ülkeler, madalya klasmanında şöyle sıralandılar; 1- ABD: (41, 32, 30, t: 103), 2- İtalya: (12, 12, 12, t: 36), 3- Fransa: (10, 5, 4, t: 19), 4- İsveç: (9, 5, 9, t: 23), 5- Japonya: (7, 7, 4 , t: 18), 6- Macaristan: (6, 4, 5, t: 15), 7- Finlandiya: (5, 8, 12, t: 25), 8- Büyük Britanya: (4, 7, 5, t: 16), 9- Almanya: (3, 12, 5, t: 20), 10- Avustralya: (3, 1, 1, t: 5).

***

1936 BERLİN

OLİMPİYATLARI

Ev sahibi şehir Berlin, Almanya, Katılan Ülke sayısı 49, Sporcu sayısı 3,963 (3,632 erkek, 331 kadın), Etkinlik sayısı 19 spor dalında 129 karşılaşma, Açılış tören 1 Ağustos 1936, Kapanış töreni 16 Ağustos 1936. Resmen açan Adolf Hitler, sporcu yemini eden Rudolf Ismayr. Olimpiyat ateşini yakan Fritz Schilgen. Stadyum: Berlin Olimpiyat Stadyumu.

1936 Yaz Olimpiyatları (Almanca: Olympische Sommerspiele 1936) ya da resmî adıyla XI. Olimpiyat Oyunları (Almanca: Spiele der XI. Olympiade), II. Dünya Savaşı öncesinde, 1936 yılında Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenmiş uluslararası çok sporlu etkinliktir. 26 Nisan 1931 tarihinde Berlin, Barselona'daki 29. IOC Oturumu'nda, Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği için teklif aldı ve bu teklif kabul edildi. O dönemde olimpiyat oyunları için yarışan diğer şehirler İskenderiye, Barselona, Buenos Aires, Köln, Dublin, Frankfurt, Helsinki, Lozan, Nürnberg, Rio de Janeiro ve Roma idi.

Owens ve Long’un Örnek Arkadaşlığı

Jesse Owens ve Lutz Long'un arkadaşlığı bu olimpiyatlarda olmuştur. Lutz Long iki kere çizgiyi geçmiş ve kötü bir başlangıç yapmış ve Amerikalı atlet Jesse Owens altın madalya kazanmıştır. Owens'i ilk alkışlayan arkadaşı Lutz Long olmuştur. Bu olay birçok kitapta anılır. Olimpiyat oyunları Adolf Hitler tarafından filme aldırılmıştır.

Türkiye Berlin Olimpiyatlarına Büyük Önem Verdi

1932’de Los Angeles’ta düzenlenen olimpiyatlara mesafenin uzaklığı ve ağır maliyet nedeniyle katılamayan Türkiye Cumhuriyeti için İkinci Dünya Savaşı’nın arifesinde düzenlenen 1936 Berlin Olimpiyatları, Türk spor tarihi açısından bir dönüm noktası oldu. 1924 ve 1928 Olimpiyatları’na ülke prestiji için katılan Türk sporcuları, Berlin Olimpiyatları’na devlet desteğinde ve organize olarak hazırlandı. Mustafa Kemal Atatürk, Nazilerin gölgesinde düzenlenen ve devletlerin bir gövde gösterisine dönüşen Berlin Olimpiyatları’nda Türkiye Cumhuriyeti’nin de varlığını hissettirmesini istiyordu. Bu bağlamda bazı branşlarda yabancı uzmanlar ülkeye getirildi ve azami oranda devlet desteği sağlandı.

Türkiye’nin İlk Olimpik Kadınları

Türkiye Cumhuriyeti, Berlin Olimpiyatları’na güreş, basketbol, binicilik, bisiklet, eskrim ve yelken branşında katıldı. Eskrim branşında mücadele eden Suat Fetgeri Aşeni ve Halet Çambel, Türkiye’yi olimpiyat oyunlarında temsil eden ilk kadın sporcular oldu. Türk Olimpiyat Komitesi tarafından başlangıçta olimpiyat dışı bırakılan futbol, sonradan oyunlara dâhil edildi. Güreşçilerin eğitimi için Finlandiya’dan 8 kişilik bir eğitmen kadro İstanbul’a davet edildi. Türk spor kafilesi, Alman devlet adamlarının sıcak ilgi ve dostluğuyla karşılandı. Yapılan konuşmalarda karşılıklı olarak Türk-Alman dostluğu ve silah arkadaşlığına vurgu yapıldı. Oyunlarda mücadele eden Türk sporcular, Alman seyirciler tarafından büyük coşkuyla desteklendi.

1936 Olimpiyatları’na Katılan Türk Spor Kafilesi

Branş Sporcu Teknik şef Hakem Antrenör Toplam

Güreş 18 1 3 1 23

Basketbol 10 1 – – 11

Yelken 4 1 – 1 6

Bisiklet 5 1 – 1 7

Futbol 19 1 – 1 21

Eskrim/Bay 6 1 – – 7

Eskrim/Byn 2 1 – – 3

Binicilik 7 1 – 1 9

Kafile Bşk. – – – – 4

Toplam 71 8 3 4 91

İlk Olimpiyat Altınımızı Mersinli Ahmet Aldı

1 Ağustos 1936 tarihinde resmen açılan Berlin Olimpiyatları’nda Türk bayrağını 72 kiloda güreşen Nuri Boytorun taşıdı. Türk sporcuların olimpiyat oyunlarında favori oldukları alanlar güreş ve binicilik olarak gösteriliyordu. Türkiye, olimpiyat tarihindeki ilk madalyasını serbest güreş kategorisinde mücadele eden Mersinli Ahmet (Kireççi) ile kazandı. 79 kiloda güreşen Mersinli Ahmet, olimpiyat 3.sü olarak Türk spor tarihine geçti.

Türkiye, Berlin Olimpiyatları’nda en parlak zaferini grekoromen güreş kategorisinde mücadele eden Yaşar Erkan’la kazandı. Yaşar Erkan, 61 kilo müsabakalarında 1. olarak altın madalya elde etti. Türkiye, grekoromende takım halinde 3 puanla altıncı oldu.

1933, 1934, 1935 ve 1937 yıllarında Balkan şampiyonu olan Yaşar Erkan. Olimpiyat şampiyonu olduğunda 61 kilo ve 1.66 boyundaydı. Erkan’ın şampiyonluk haberini telefon başında bekleyen Mustafa Kemal Atatürk, kendisini “Kendin küçüksün ama memleket için çok büyük bir iş yaptın. Çok yaşa Yaşar” sözleriyle onurlandırdı. Ardından Başbakan İsmet İnönü, Yaşar Erkan’ı şampiyonluğu için tebrik etti. Dâhiliye Vekili Şükrü Kaya, Spor Kurumu Başkanı Ali Hikmet Ayerdem‘e çektiği telgrafta; “Çocuklarımızın iyi metotlarla çalışarak spor alanında da tarihlerinin kendilerinden beklediği yüksek yeri alacaklarına imanımız vardır. Yaşar’ı tarafımdan kutlamanızı diler, size ve bütün gençlere sevgi ve saygılar sunarım” sözleriyle Yaşar Erkan’ın başarısını takdir etti. Türkiye Güreş Federasyonu Başkanı Ahmet Fetgeri de şunları kaydetti: “Çocuklarımız her türlü tecrübesizliklere, hele bir sürü haksızlıklara rağmen Cumhuriyet rejiminin, Büyük Önderimizin gençliğe hitabesinde işaret ettiği çok geniş manalı umdeleri düstur edinerek çalıştılar. Ve memleketin kendilerinden beklediği vazifelerinin ilk merhalesine bir adım attılar. Dünya birinciliğinin Türk gençliği için bir hayal olmadığını ispat eden bu çocuklar artık o merhaleye muhtelif cephelerden vasıl olmak yolunun açılmış bulunduğunu düşünerek çalışacaklardır. Ve böylece muhakkak ki, büyük ödevimize daha çok yaklaşmış olacağız.”

Yaşar Erkan’ın başarısına geniş yer ayıran dönemin Türk basını, Berlin Olimpiyat Stadyumu’nda yapılan madalya törenini şöyle betimliyordu: “Hoparlörler, 61 kiloda dünya birinciliğini ve altın madalyayı Türk Yaşar kazandı diye haber verdi. Bunun üzerine bando İstiklal marşımızın ilk nağmelerini stadın dört bir tarafına yayarken şanlı bayrağımız birincilik direğine yavaş yavaş çekildi. Yüz bin kişilik bir kalabalığın arasında elli altmış kişilik küçük bir kafilenin, Galatasaray izcilerinin, ciğerlerinin bütün kuvvetiyle “korkma sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak” diye Milli marşımızı söylemeleri son derece müteheyyiç [heyecanlı] bir manzara idi. Bugün stada gelmiş olan bütün Berlin’deki Türkler, sevinçlerinden, heyecanlarından, iftiharlarından ağladılar. Stadı dolduran belki de Türk bayrağını hiç görmemiş olanlar da bulunan yüz binlerce insan şanlı bayrağımızı sürekli bir surette alkışladılar.”

Yaşar Erkan’ın şampiyonluğunun ardından Son Posta gazetesi, Yaşar’a bir ev hediye edilmesi için kampanya başlatarak Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanacak bir maçın hasılatının bu yönde kullanılmasını teklif etti. Kamuoyunda oluşan büyük destekle birlikte Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, İstanbul Valisi Muhiddin Üstündağ’a bir talimat vererek Yaşar’ı Sultanahmet’te bir evle ödüllendirdi.

Türkiye’nin Diğer Dereceleri

Güreşte grekoromen dalında +87 kiloda Mehmet Çoban 4., 72 kiloda Nurettin Boytorun 6. ve 87 kiloda Mustafa Çakmak 8. olurken; serbest dalda mücadele eden 56 kiloda Ahmet Çakıryıldız 6. ve 72 kiloda Hüseyin Erçetin 7. Oldular. Adı geçen sporcular, adlarını Olimpiyat Onur Kütüğüne yazdırarak gelecek için ümit vaat etti.

Binicilikte “Uluslar Ödülü (Milletler Mükâfatı) yarışmasında Cevat Kula, Çapkın adlı atıyla 6. olurken, Üsteğmen Saim Polatkan Çakal ile 27. oldu. Bu sonuçla Cevat Kula, adını Olimpiyat Onur Kütüğüne yazdırmayı başardı.

Türk milli futbol takımı, ilk maçında Norveç millî takımına 4-0 yenilerek ilk turda elendi. Basketbolda, ilk maçında Amerika temsilcisi Şili’ye 30-16’lık skorla yenilen milli takım, ikinci maçında da Mısır’a 33-23 yenilerek olimpiyatlara veda etti. Yelkende olimpiyat yole sınıfında mücadele eden Türkiye, 25 ülke arasında sonuncu olurken, star sınıfında Behzat Baydar’la Harun Ülman, Marmara adlı tekneleriyle 38 puanla sekizinci oldu. Bu iki sporcu, adlarını Olimpiyat Onur Kütüğüne yazdırmayı başardı Türkiye, bu dalda genel sıralamada 11. oldu.

Bisiklet branşında mücadele Türk sporcularından Talat Tunçalp, 100 km’lik parkurda 10. olurken Orhan Suda da 18. oldu. İlk 35 km’yi 1. sırada giren Talat, 2 saat 33 dk. 6 sn’lik derecesiyle Türkiye rekoru kırdı. Yarışmayı 1. bitiren Fransız sporcuyla 10. bitiren Talat arasında yalnızca 1.5 saniyelik bir farkın oluşması, otoritelerce Türk sporcuların bisiklet branşında başarılı olduğu yönünde değerlendirildi. Bisiklet branşında mücadele eden Talat Tunçalp, adını Olimpiyat Onur Kütüğüne yazdıran başka bir sporcumuz oldu. Son olarak kılıç müsabakalarında Yugoslavya ve İsviçre’yi yenen milli takım, ABD ve Polonya’ya yenilerek elendi.

Polis Okulunda Sporcular Konakladı

Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Berlin-Mitte'deki Adlon Oteli'nde bulunuyordu. Organizasyon komitesi koltuğu Charlottenburger Hardenbergstrasse'deydi. Sporcular ayrıca Charlottenburg'daki Alman Spor Forumu'nda konaklama imkanı buldular. Bazı erkek sporcular, kaledeki Köpenick'te, polis memurlarının okulunda ve Dorothee okulunda ağırlandı.

Berlin Olimpiyatlarında Sporlar Dalları

Atletizm, Basketbol, Boks, Kano, Bisiklet, Dalma, Binicilik, Eskrim, Futbol, Jimnastik, Basketbol, Hentbol, Çim Hokeyi, Modern Pentatlon, Polo, Kürek, Yelken, Atıcılık, Yüzme, Sutopu, Halter, Güreş,

Berlin’de Hangi Ülkeler Vardı

1936 Yaz Olimpiyatları'na toplam 49 ülkenin sporcuları katıldı. Afganistan, Bermuda, Bolivya, Kosta Rika ve Lihtenştayn, tarihinde ilk kez bir Olimpiyat Oyunları'nda mücadele etti. Afganistan (14), Arjantin (51), Avustralya (32), Avusturya (176), Belçika (120), Bermuda (5), Bolivya (1), Brezilya (73), Bulgaristan (24), Kanada (96), Şili (40), Çin Cumhuriyeti (54), Kolombiya (5), Kosta Rika (1), Çekoslovakya (162), Danimarka (116), Mısır (54), Estonya (33), Finlandiya (107), Fransa (201), Büyük Britanya (207), Almanya (348), Yunanistan (40), Macaristan (209), Hindistan (27), İzlanda (12), İtalya (182), Japonya (153), Letonya (24), Lihtenştayn (6), Lüksemburg (44), Meksika (34), Malta (11), Monako (6),, Hollanda (128), Norveç (72), Yeni Zelanda (7), Peru (40), Filipinler (28), Polonya (112), Portekiz (19), Romanya (53), Güney Afrika (25), İsviçre (174), İsveç (150), Türkiye (48), Uruguay (37), Amerika Birleşik Devletleri (310), Yugoslavya (90) sporcu ile yarıştı.

Aslında Haiti de bir sporcuyla birlikte açılış töreninde yer almıştı ancak; bu sporcu yarışmalardan çekildi ve mücadelelerde yer almadı.

1936 Olimpiyatları Genel Sonuç Tablosu

Sıra Ülke Altın Gümüş Bronz Toplam

1 Almanya 32 26 30 88

2. Amerika 24 20 12 56

3. Macaristan 10 1 5 16

4. İtalya 8 9 5 22

5. Finlandiya 7 6 6 19

6. Fransa 7 6 6 19

7. İsveç 6 5 9 20

8. Japonya 6 4 8 18

9. Hollanda 6 4 7 17

10. İngiltere 4 7 3 14

11. Avusturya 4 6 3 13

12. Çekoslovakya 3 5 0 8

13. Arjantin 2 2 3 7

14. Estonya 2 2 3 7

15. Mısır 2 1 2 5

16. İsviçre 1 9 5 15

17. Kanada 1 3 5 9

18. Norveç 1 3 2 6

19. Türkiye 1 0 1 2

20. Hindistan 1 0 0 1

21. Y. Zelanda 1 0 0 1

22. Polonya 0 3 3 6

23. Danimarka 0 2 3 5

24. Letonya 0 1 1 2

25. Yugoslavya 0 1 0 1

26. Romanya 0 1 0 1

27. G. Afrika 0 1 0 1

28. Meksika 0 0 3 3

29. Belçika 0 0 2 2

30. Avustralya 0 0 1 1

31. Filipinler 0 0 1 1

32. Portekiz 0 0 1 1