Bu yazıyı hazırlarken onlarca sanal kumar bağımlısının hayatını izledim. Bu konular üzerine çekilmiş videolar ve belgeseller seyrettim, araştırmalara ve akademik çalışmalar okudum. Okuduklarım ve izlediklerim sonucunda dehşete düştüm. İnsanlarımızın içine düştükleri bu durum için ne yapabilirim diye kendime sorunca en azından böyle bir yazı paylaşabilirim diye düşündüm.

2020- 2024 yılları arasında Yeşilay kurumuna yapılan bağımlılık başvurularının yüzde 24,47 sini sanal kumar bağımlılığı oluştururken, 2025 yılında bu oran yüzde 10 dan fazla bir puanla rekor bir artış göstererek yüzde 36, 67’ ye yükselmiş. Bu orana göre Türkiye de Yeşilay’a en çok yapılan bağımlılık başvurusunun sanal kumar olduğu sonucu istatistiklerde yer almış. Yine ulaşılan bilgilerde göre Türkiye de bine yakın sanal kumar sitesinin olduğu yer alıyor. Başka bir araştırmaya göre de genç ve çocukların 80’inden fazlası internet ortamında sanal kumara maruz kalmaktaymış. Yukarıda verdiğim istatitiksel veriler, başımızın nasıl büyük belada olduğunu göstermesi açısından çarpıcı nitelikte. Sadece bir yılda yüzde 10 puanlık bir artış gösteren sanal kumar bağımlılığının önü alınamazsa çocuklarımızı çok karanlık bir gelecek bekliyor olacak. Özellikle dijital teknolojilerden iyi anlayan genç nesil ve çocuklarımız için sanal kumar siteleri çok büyük tehlike oluşturuyor. Özellikle 20 ve 35 yaş arası bireyler oyun siteleri yasal olmayan film izleme platformları ve youtube videoları aracılığıyla sanal kumar ile tanışmış oluyorlar. Youtube sanal kumar oyunlarından bir tanesini yazdığınız zaman önünüze yüzlerce canlı yayıp yapan sanal kumar video kanalları çıkıyor. Bir çoğunun milyonlarca izlenme ve takipçiye sahip olduğu görülüyor. Hepsi sanal kumar siteler ile anlaşıp sürekli kazandığı kurmaca videolar ile kumar reklamı yapıyor. Yine kumara başlama nedenleri arasında en büyük etken kumar bağımlısı arkadaşın tavsiyesi olduğu istatistiksel veriler arasında.

Sanal Kumar Her Yerde

Özellikle erişim kolaylığından dolayı bağımlılık riski ciddi oranda artış göstermektedir. Eskiden kumar oynamak için belli belli zahmetlere katlanıp kumarhanelere, gazinolara belli arkadaş gruplarının arasına karışmak gerekirken ,günümüz dünyasında kişi bunlara hiç gerek kalmadan bir tıkla kendisini kumar oyunun içinde bulabiliyor. ”Bir tık kadar yakın” cümlesi internetin imkanlarını ifade ettiği kadar tehlikelerini de ifade ediyor. Kumar cebe girince maalesef dağda davar güden çobanda , bahçede çapa yapan köylü de , mahallede sıva yapan sıvacıda bu büyük tehlike ile karşı karşıya kaldı. Fiziksel kumar için mekana ihtiyaç varken kişi sanal kumarı odasında, bahçesinde, yatağında hatta tuvalette bile oynama riskine sahip olabiliyor. Bir arkadaşım evine sıva yaptıran bir sıvacıyı gözlemlediğinde sıvacının ara ara telefonunu çıkarıp kumar oynadıktan sonra sıvaya devam ettiğini görünce yaşadığı şaşkınlığı bana anlatmıştı. Hastaneye kaldırılıp acilde bir kolundan kan akarken telefonunda kumar oynamaya devam eden kişilerden tutunda, tuvalette abdestini bozarken beş dakika içerisinde nice paralar kaybeden kişilere kadar bir çok örnek vermek mümkün.

Her zaman sistem kazanır.

Kumara başlayan bireylerin kapıldığı en büyük yanlış kumarın şans oyunu olduğu yanılsamasına kapılması. Eğer bu bir şanssa ben şansıma güvenirim diyerek kumara başlayan çok kişi var. Oysa gerek fiziksel mekanlarda özellikle de sanal kumar sitelerinde kişinin kaybetmesi üzerine kurulmuş bir sistem var. Çok basit bir algoritma yazılımı ile kurulan bu sistem kişiyi önce kazandırıp sonra sürekli kaybettirmek üzerine kurulmuş bir sistem. Yani meşhur deyişle ” Her zaman masa kazanıyor” Her zaman sistem kazanıyor. Kumar o kadar sıra dışı bir bağımlılık çeşidi ki kazanması da kaybetmek anlamına geliyor. Kişi kazanınca daha fazla kazanmak için para yatırırken kaybedince de kaybettiklerini geri almak için para yatırmaya devam ediyor. Kişi kendisini bu sarmalın içinde bulunca çırpındıkça daha da batmaya başlıyor. Bir çok kumar bağımlısının ve diğer gözlemcilerin aktardıklarına göre kumardan hiçbir zaman zengin olan tek bir kişi olduğu görülmemiştir. Kumardan para kazanan bir kişinin hiçbir zaman parayı kazanıp kenara koyduğu görülmemiş ,hemen ilk fırsatta o para ile yeniden kumar oynamaya devam etmiştir. Farzı mahal o para ile zengin olup yatırım yapmış olsa bile haram para ile biriktirilen bir yatırımdan hayır gelmeyeceği de kesin bir sonuçtur.

Yolun sonu intihar

Eskiden anlatılan bir kıssa da bir alim üç büyük günahla sınanır. İçki, zina ve adam öldürme. Alim bu üç günahtan en zararsız olanının içki olduğunu düşünerek içki içmeye karar verir, tabi içkiyi içince aklı başından gider ve diğer iki büyük günahı işler. Kumar başka günahları tetiklemesine oranla birinci sırada yer alıyor. Kumara başlayan bir kişi için artık bütün değerler kalkıyor ,bağımlılığını devam ettirebilmek için her türlü günaha hiç düşünmeden sapabiliyor. Önce birikimlerini bitiriyor, saha sonra en yakınlarında kim varsa hiç gözünün yaşına bakmadan onlardan alıp kumara yatırıyor, daha sonra akrabalarından ve arkadaşlarından para isteyebileceği kim varsa bir çok yalan söyleyerek borç almaya başlıyor. Kumar borcunu ödemek için bankalardan faiz çekiyor. Borucunu kapatmak için bir çok yasa dışı ve yüz karartıcı işe bulaşabiliyor. Kumardan kaçıp yine kumara sığınıyor. Eğer bir çıkış yolu bulamazsa yolun sonunda intihar ediyor. Günümüzde sebebi ekrana yansımayan bir çok intihar haberi ile karşılaşmaktayız. Aslında benim de bu yazıyı yazmama sebep olan etkenlerden birisi köy denenebilecek bir yerde yaşanan iki tane kumar kaynaklı intihar vakası.

Kumar sadece kişiyi günah makinasına çevirmiyor aynı zamanda bütün dengesini de kaybettiriyor. Sanal kumar bağımlıların büyük çoğunluğu işinden çıkarılıyor, eşinden ve çocuklarından ayrılıyor, arkadaş ve akraba ortamını terk etmek zorunda kalıp yalnızlığa mahkum oluyor. Görev yaptığım yerlerden birinde birisi acil benimle görüşmek istediğini söyleyip evime geldiğinde, saatlerce ağlayıp bağımlı olduğu kumardan çektiklerini anlatıncaya kadar kumarın bu denli tehlikeli bir hastalık olduğunu bilmiyordum. Kişi bağımlı olunca en başta uyku düzeni tamamen bozuluyor ve geceleri sürekli uykusuz kaldığı için belli bir süre sonra depresyon baş göstermeye başlıyor, işine , arkadaşlarına ve çevresine adaptasyonu tamamen kayboluyor. Yemek düzeni de bozulduğu için metabolizma dengesini kaybedip başka hastalıklar da ortaya çıkmaya başlıyor. Bağımlı kişi geceleri sürekli kabuslar görmeye , gündüzleri ise halüsinasyonlar yaşamaya başlıyor. Tahmin edemeyeceğimiz kadar psikolojik rahatsızlıklar da bağımlı kişiyi maalesef ele geçiriyor. Bütün bağımlıların söylediği şu cümle aslında olayı özetliyor “Düşmanın varsa kumara başlat” “ Dostuna kötülük yapmak istiyorsan kumara başlat”.

Dopamin ödül sistemi sürekli tetiklenerek kişinin sinir sistemindeki kimyasallar alt üst oluyor. Bağımlı artık alacağı paraya değil kumar oynarken yaşadığı kaybetme yada kazanmanın heyecanını yaşamaya odaklanıyor. Yardım eli uzatılıp borçları kapatılan ve ölümün eşiğinden dönen bir sürü bağımlı düze çıktığında yine ilk iş olarak kumar oynamaya devam ediyor.

Tahmin edemeyeceğimiz kadar çok kişi var

Sanal kumar bağımlılığı gücünü tıpkı bir kanser hücresi gibi gizliliğinden alıyor. Diğer bir çok kumar bağımlısı dışarıdan fark edilebilirken sanal kumar bağımlısı bir kişiyi fark etmek oldukça zor olabiliyor. Bir çok sanal kumar bağımlısını ailesi ve en yakınları bile yıllar sonra iş işten geçtikten sonra fark edebiliyor. Hiç tahmin etmediğimiz kişiler sanal kumar tuzağına yakalanmış olabilir. Eğer şüphelendiğimiz kişiler varsa geciktirmeden onlar adına bir şeyler yapmaya çalışmalıyız. Dediğimiz gibi sanal kumar bağımlısı kişiyi fark etmek zor, fakat kişide –iştah problemleri –uyku düzensizliği- sürekli yalnız kalma isteği ( özellikle bilgisayar ve telefon başındayken yalnız kalmaya çalışması) – işe ve arkadaşlarına uyum problemi –sürekli borç isteme alışkanlığı gibi belirtiler olmaya başlamışsa takip edilmeli ve gereken çözüm yolu için harekete geçilmeli.

Bağımlı kişi ne yapmalı

Güzel haber şu ki bu bağımlılığa saplanan bir çok kişi etrafının yardımıyla bu bataklıktan kurtulabiliyor. Bağımlılıktan kurtulmuş bir çok kişi olduğunu görebiliyoruz. Bağımlı kişinin ilk yapması gereken ise , durumunu inkar etmeyip kabullenmesi. Bir çok kişi bağımlı olmasına rağmen bağımlı olduğunu kabullenmiyor ve dolayısıyla da kurtulamıyor. 2- Durumunu en yakınlarına anlatması. Annesi , babası ve diğer yakınlarını ve sevdiklerini durumdan haberdar etmesi. Araştırmalara göre durumunu söyleyen kişinin kurtulma ihtimali çok yükseliyor. 3- Arkadaşları arasında sanal kumar bağımlısı varsa şeytandan kaçar gibi o arkadaştan uzaklaşması. 4-Spora yönelmesi. 5-Güvendiği bir kişiye kendini teslim etmesi .Belki de en zoru ve uygulaması en zor olan bu son madde, fakat en etkili yöntem de bu sonuncu madde. Kumar bağımlısı kişiyİ suda boğuluyor olan yüzme bilmeyen bir kişiye benzetirim. Kişi çırpındıkça daha çok ağzına su alır ve suya batar boğulması çabuklaşır. Oysa çırpınmayı bıraksa belki suyun yüzüne çıkacak ve kurtulma ihtimali belirecek. Kumar bataklığına saplanmış kişi de suda boğulan kişi gibi çabaladıkça iyice dibe saplanır. Boğulmaya başlayan kişi kendini çabalamayı bırakıp kendini cankurtarana teslim ederse kurtulma olasılığı artar.. İşte kumar bağımlısı kişi de kendine bir cankurtaran seçmeli teneşirin üzerindeki ölünün kendini gassal a teslim ettiği gibi kendini cankurtaranına teslim etmeli. Bu kişi belki eşi ,belki babası, belki abisi ya da çok sevdiği bir arkadaşı olabilir. Hesaplarını, kartlarını, maaşını bütün her şeyini o kişiye teslim etmelidir. Son olarak belki biz sanal kumar bağımlısı olmayabiliriz am etrafımızda şüphelendiğimiz kişiler varsa onlar adına çaba göstermeli, en yakınlarına durumu haber vermeliyiz. Etrafımızdaki sanal kumar bağımlısı kişilere eleştirmeden ve suçlamadan yaklaşım göstermeli sabır ve sürekli destekle yardım etmeye çalışmalıyız. Kaliteli arkadaş ve manevi ortamlara götürerek maneviyatını güçlendirmeye çalışmalıyız.