İsmail Detseli
Kısa ömre uzun bir yaşam sığdırmak
Efendim şimdi bizler 70. 80 yıllık ömrümüze çok şeyler sığdırdığımız kanaatindeyim. Şöyle ki bizler ve bizden sonraki kuşak öküzlerle çift sürüp ekin ektiğimiz kara sabandan adım adım teknolojiye doğru yükseldi. Kısa zamanda çok evreler yaşadı.
Bu her konuda böyle örneğin kara saban iki öküz iki parçadan oluşan bir saban hatta üç parçada denilir sonra bir boyunduruk zevle eğef zılgar öküz ipi öküzlerin dönüşlerini kumanda için idare derken ekini bununla ekeriz. Ayrıca harmana gelen sapları ezmek için düğeni de bunlarla süreriz düğenin malzemesi bir ayrı tabi onda düğen var sapları ezmek için düğenin dişleri var
Bunlara sahip olmak bir mesele olan yokluklar içinde yaşadık nedeni saban toprağa az işler onun için verim düşük fenni gübre nedir bilinmez
Ancak hayvani gübre atarız oda yetersiz olur zaten o gübreleri de sebzelere kullanırız,
Sonra at ve katır devri başlar öküzün işinden bir nebze daha çabuk en azından kendi yükünü kendileri taşır
Sonra traktör devri parasızlıktan ekini kendimiz eksek bile harmanı traktörle sürüyoruz lakin savrum yok yine yel ile savuruyoruz savrum araçları yaba dirgen bel danat gibi araçlar vardı bir müddet böyle gitti.
Sonra savurmalı makineler ekin biçme makineleri döver biçerler derken sanayimiz gelişti sanayicilerimiz vatandaşın hizmetine bütün yenilikleri sundular işler fenne kaydı üretim çoğaldı fakat köylerden zorluk dolayısı ile şehre göç olunca bu seferde üreticiden çok tüketiciler çoğaldı,
Gelelim giysiye birazda ona değinelim yakasız uzun entari veya yakasız köynekler (gömlek) kadı biçimi donlar evvelleri çarık sonra lastik pabuçlar yaşam zor bir evde her adama ait ayakkabı bulamazsın yok, bir ayakkabıyı değiş değiş herkes sıra ile giyer
Okuma yazma düşük gurbete beyine oğluna bir mektup yazdıracak kişi okumuş ağzı sıkı birisini arar iletişim mi şimdi oraya gelelim telefon yok telgraf ELT 3 günde giderse 15 günde eline ulaşır çünkü adres şöyle kapı cami civarında manifaturacı seyit sarı gül eliyle
Gilissira köyü Konya.
Köyden gelen olacak ihtiyaç için o dükkâna uğrarsa senin ve diğer mektupları alıp köye getirip bir bakkal dükkanına bırakacak bir hayli zamanda orada beklerdi.
Daha mı muhterem:
Gelelim memleket ve dünya haberlerine canım bize ne onlardan pek de merak etmiyoruz devleti biz mi idare edeceğiz,
400 hane köyde radyo ya 8 hanede ya da 10 hanede var radyolu bir eve akşam oturmasına gidersek açsalar şu radyoyu da bir Türkü dinlesek diye beklerim. Ben çok zekiyim bir türkü dinledim mi hemen o türküyü o anda ezberlerim, ertesi gün kelimesi kelimesine söylerim.
Burası 216 metre hert üzerinden yayın yapan Ankara radyosu şimdi memleket saat ayarını veriyoruz saat gonga tam 12 45 te vuracak dikkat dan diye bir ses. Köylülerin deyimi ile Ajans başlar. Ajans bitti’mi. Sonra şimdi Hacer buluştan veya Muzaffer Akgünden türküler dinleyeceksiniz çalanlar Osman Özdenkci Emin Aldemir, Ahmet gazi Ayhan Cengiz Akmeriç Adnan Şeker Orhan Subay Hüseyin İleri ve ya Atilla Mayda şarkı faslı ise Safiye Ayla’dan hüzzam makamında şarkılar dinleyeceksiniz çalanlar Cahit Ünyaylar. Ve diğer saz sanatçıları. Diğer meşhur türkücüler Mustafa Geceyatmaz Ahmet Sezgin Necla Akben Süreyya Davulcuoğlu. Kamil Sönmez Muazzez Türing. Türkü ana lakaplı Zehra Bilir Neriman Altındağ Tüfekçi daha nice aklımızda kalmayan Sevilen sanatçılar
İzmir radyosunda yurttan sesleri organize eden Mustafa Hoşsu. Ahmet Yamacı Ege yöresi sanatçıları Nazmi yükselen Hisarlı Ahmet Bedia Akartürk filan en çok dinlenen saz ve söz sanatçıları olarak hatıralarda kalanlar. 2019 Yılında Vefat eden Atilla Mayda Ankara Karşıyaka mezarlığında medfundur. Çok hareketli bir vurmalı çalgı olan darbukayı değişik figürler ile çalan Atilla Usta Haydaaa Atilla Mayda sözleri ile müzik severlerin gönlünde yer etmiştir. Bu muhterem insanla ile ilgili bir anımı burada nakledeyim.
Sene 1973 Ankara da seyyar zeytin yağı Ayçiçek yağı sabun deterjan zeytin gibi maddelerin satışını yapıyorum. Tabi haftalık her gün bir mahalleye giderek peşin para veresiye satıyorum. Yeni bir hanım müşteri çıktı bir mahallede. Bir kilo Zeytin yağı Bir kilo Ayçiçek yağı ve bazı sabun deterjan maddeleri aldı paranın bir kısmını verdi bir kısmını veresiye defterine yazmamı istedi. Abla isim ne yazayım dedim. Atilla Mayda dedi. İsme aşina olunca ben biraz durakladım. Hanım abla ne oldu dedi. Ben şu radyolarda ismi olan sanatçı Atilla Mayda mı? Dedim, evet dedi tereddüt edince şimdi Atilla abin yok haftaya evde olursa sizi tanıştırayım dedi. Ve dediği gibi bir hafta sonra tanıştık Atilla ağabey ben size hayranım görmeden ama isminiz aklımda yazılı dedim güldü. Kalan parayı ödedi. Ben abi bu kapıya gelmem için bir miktar hesap kalsın deyince. Hesap olmasa da gel bu kapıya Gonyalı hemşerim deyip elimde satış yaptığım yağ kovasını dizine koyup bir darbuka Resitali yapıverdi. Sonra bak şimdi çok hareketleneceğim yağlarını yerlere döküvereceğim haaa demişti. Nur içinde yatsın
Bunlarda bitti:
78 lik taş plaklar gramofonlar 45lik plaklar bunların çalındığı o süslü süslü pikaplar teknoloji hızlı gelişiyor teypler bantlar 68 li yıllarda büyük şehirlerde siyah beyaz televizyonlar 70 li yıllarda her yana yayılan iletişim 80 sonrası merhum Özal ile iletişimde büyük patlama yapıldı. İnsanlar teknolojide hayal dahi edemeyeceği aletlere kavuştu cep telefonları derken bilgisayar devri internet devri geldi. Hasılı biz kısa ömre çok işler sıkıştırdık futboldan hiç bahsedemedik onu da sonra bir program yapalım rabbimize çok şükür bizim neslin meraklılarına çok şeyler lütfetti. Onlardan nasiplenip gelecek nesillere aktaranlara ne mutlu.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.