Tolstoy ile muhayyel söyleşi
- Tam adı: Lev Nikolayevich Tolstoy
- Unvan: Rus, Yazar, Pasifist, Eğitim Reformcusu
- Doğum: Yasnaya-Polyana, Rusya İmparatorluğu, 9 Eylül 1828
- Ölüm: Astapovo, Rusya İmparatorluğu, 20 Kasım 1910
- Tolstoy romanlarında, insanoğlunun ne kadar değişik karakterli olduğunu vurgular. ''Savaş ve Barış'', ''Anna Karanina'' insan tahlileri ve canlı tasvirler bakımından birer baş eserdir.
- Lev Tolstoy'un kendini arayış serüveni ölünceye kadar sürdü. Karısı bile onu anlamadı. Tolstoy, bir çocuk gibi hayata küstü ve kaçtı. Seksen iki yaşındaki karanlık ve yağışlı bir Ekim gecesinde köyünden ayrıldı. Yolda hastalandı 7 Kasım 1910'da küçük bir tren istasyonunda hayata veda etti.
- Lev Tolstoy evlendiğinde karısı Sophie Behrs kendisinden 16 yaş küçük olup henüz 18 yaşındaydı. Bu evlilik onun düzenli bir hayat özlemini giderecekti. Bu evlilikten 13 çocukları oldu; bu çocukların 3'ü bebek iken, biri 5 diğeri de henüz 7 yaşında iken öldü. Eserlerinden en kuvvetli olan iki romanı "Savaş ve Barış" ile "Anna Karenina'yı" bu dönemde yazdı. Karısı, eserlerini yazmasında en büyük yardımcısıydı. Hatta "Savaş ve Barış"ın düzeltmelerini 12 kez yapıp yazmıştır.
- Aradan bir süre geçince yeniden, bu sefer eskilerden daha şiddetli bir moral çöküntüsüne uğradı. Geniş halk yığınlarının, özelikle Rus köylüsünün yoksul, perişan durumu onu çok üzüyordu. Bütün servetini köylülere dağıttı, her haliyle onlar gibi yaşamaya başladı. Kaba saba giyiniyor, giydiği her elbiseyi kendisi dikiyordu. Değişmeyen tek tarafı bıkıp usanmadan yazmasıydı. "Kroyçer Sonat", "Efendi ile Uşak", "Karanlıkların Gücü", "İman nedir", "İnciler", "Kilise ve Devlet", "İtiraflarım" hep bu yılların ürünleridir.
- Kitap okumak yeterli midir?
- Sadece kitap okumak yetmez insana. Bazen meydan okumalı; kendine, hayata, dünyaya…
- Bazı zamanlar daha mı değerlidir?
- Kaybettiğin bir saati yeri gelir bir yılda telafi edemezsin.
- Kim güzeldir?
- Güzellik için sevilmez, sevdiğin güzeldir..
- Bir erkeği ne geliştirir?
- Hiçbir şey bir erkeğin kişiliğini iyi aile terbiyesi almış bir kadınla kuracağı yakınlık kadar geliştiremez."
- Kıvılcım önemli midir?
- Kıvılcımı söndürmezsen, ateşi zapt edemezsin...
- Yaşamından memnun musun?
- Belki de sürdürdüğüm yaşam, sürdürmem gereken yaşam değildir.
- Gelecek zaman ile ilgili ne söylersiniz?
- ''Adam bir yıl sonrasına hazırlanıyor, ama akşama varmadan öleceğini bilmiyor'' diye düşündüm...
- Piyasada durum nasıldı?
- Ekmek pahalı, emek ucuzdu.
- Sevginin insana etkisi nedir?
- İnsanlar, kendilerine baktıkları için yaşadıklarını sansalar da aslında sadece sevgiyle yaşadıklarını anladım. Seven kişi, Tanrı'ya yaklaşır ve Tanrı da ona yaklaşır. Çünkü sevgi Tanrı'nın ta kendisidir.
- Konuşma konusunda ne söylersiniz?
- Hissedileni sözlerle ifade etmek mümkün değilse konuşmaya ne gerek var?
- Tek olmak iyi midir?
- Tek başınaysan iyi. Tek kişinin derdi de tek olur..
- Sevginin acı çektirmesi normal midir?
- Acı çektiren bir sevgi, insanca bir sevgi değildir.
- Kimle uğraşmak zordur?
- Cahille uğraşmak ne zor iş.
- Ne olmalı?
- Dünyada barış, insanda iyi niyet olmalı!
- Allah sizi dünyaya niçin gönderdi?
- Allah beni 3 hakikati öğrenmem için dünyaya yolladı. Allah'ın bana söylediği ilk soru şuydu:
- İnsanın kalbine ne hükmeder?
- anladım ki insanın kalbine sevgi hükmeder. ikinci soru ise
- İnsana ne verilmemiştir ?
- İnsana kendi ihtiyaçlarının bilgisi verilmemiştir. ve üçüncü soru ise
- İnsan ne ile yaşar?
- Anladım ki İnsanın elinde hiç bir şey olmasa bile Allah sevgisi olsun yeter. Yani insan Allah'a inanmadan yaşayamaz..
- En güçlü iki silah nedir?
- En güçlü iki silah sabır ve zamandır..
- Bilgisini arttıran neyi artırır?
- Bilgisini artıran kederini de artırır.
- İbadet her şeyi temizler mi?
- Diliyle insanları kıranları, ibadetleri temizlemez.
- İnsanı en iyi ne rahatlatır?
- Hiçbir şey insanı gözyaşları kadar rahatlatamaz.
- Yüzüstü bırakılmak çok mu kötüdür?
- Nitekim, bir bitki bile yüzüstü bırakılınca kuruyup gidiverir.
- Cenneti herkes ister mi?
- Cennete gitmeyi kim istemez canım, gel gör ki günahlar izin vermiyor.
- Çileleri abartıyor muyuz?
- Çile bir saat sürer, yaşam bir asır!
- Sevmediğimiz her şeyi yapabilir miyiz?
- Bak mesela, serçe parmağımı seviyor muyum? Sevmiyorum. Ama kesmeye kalk bakayım…
- Hatalı hayat yaşayan insanlar ne yaparlar?
- Durumlarının kötülüğünü görmemek için gözlerini yumarlar. Bu kurtuluş çaresi aynı zamanda onları felakete sürükler.”
- Kibir hakkında ne dersiniz?
- Kibir! İçinde bulunduğumuz yüzyılın karakteristik özelliği ve özel bir hastalığı sanki bu.
- En uygun zaman hangi zamandır?
- En uygun zaman içinde bulunduğumuz zamandır. Çünkü ancak o zaman kendi kendimize hakimizdir.
- İyi insan olma arzusu yeterli midir?
- Ruhumun derinliklerinde iyi insan olma arzusu yer etmişti ama iyiyi ararken gençliğin o en coşkulu dönemlerindeydim; ihtiraslarım vardı, yalnızdım, yapayalnız!
- İnsanlar neye benzerler?
- İnsanlar ırmaklar gibidir: Hepsinde su aynı sudur, her yerde birbirinin aynıdır, ama bir ırmak dar, hızlı, geniş, sakin, temiz, soğuk, bulanık, ılık olabilir. İnsanlar da böyledir.
- Birini nasıl sevmeliyiz?
- Birini seversen onu olmasını istediğin gibi değil olduğu gibi seversin.
- En önemli an ne zamandır?
- Tek önemli an vardır, o da şu andır. En önemli an şimdidir...
- Hayatımızda en gerekli kişi kimdir?
- En gerekli kişi o an kiminleysek odur çünkü kimse bir daha başka biriyle görüşüp görüşmeyeceğini bilemez.“
- Kadınlar nasıldır?
- Kadınlar daha dayanıklıdır .
- Benimle ilgili ne söylersiniz?
- Sizin şaşırtıcı, ender bir özelliğiniz var: İçtenlik.
- Biri kötü bir söz söylerse ne yapayım?
- Biri sana kötü bir söz söyledi mi, Sen sus, Vicdanıyla başbaşa bırak onu ...
- Goblet d'Alviella’ya göre din nedir?
- Din, insana kendisini bağımlı hissettiği insanüstü ve esrarlı güçlerle ilişkisini bildiren belli bir yöntemdir.
- A. Reville’ye din nedir?
- Din, insanın kendisi ve dünya üzerindeki hükümranlıklarını tanıdığı ve birlik hissettiği esrarlı ruhlarla arasında- ki bağı esas alan bir insan hayatı tanımıdır.
- Hayatınızı nasıl yorumluyorsunuz?
- Hayatım, birisinin bana yaptığı aptalca ve sinir bozucu bir şaka.
- Her şeyi anlamak nedir?
- Her şeyi anlamak, her şeyi affetmektir
- Kötü düşünceler neyi doğurur?
- Kötü bir davranışı yinelemek ve bundan pişmanlık duymak mümkündür, kötü düşünceler ise kötü davranışları doğurur.
- Ne anlatalım?
- Ee, anlatın bakalım, toplumun temellerinin altını oydunuz mu? Suçluları aklayıp, suçsuzları mahkum ettiniz mi?
- Mutlu olmanın yolu nedir?
- Mutlu olmanın tek yolu sevmektir. Kendini düşünmeden sevmek. Herkesi ve her şeyi.
- Kalbimiz ne zaman kırılmaz?
- Kimsenin kalbini kırmazsanız, sizin de kalbiniz kırılmaz.
- Kim için her şey mümkündür?
- Ne de olsa Tanrı için her şey mümkündür.
- İnsanlık ne zaman felaketten kurtulabilir?
- İnsanlık, ancak, kendisine hükmeden papazların hipnotik etkisinden ve okumuşların onu sevkettiği yoldan kurtulduğunda felaketten azade kılınabilir.
- Kişi kimi aldatamaz?
- İnsanlar hakkımda ne isterlerse düşünsünler, onları aldatabilirim ama kendimi aldatmayacağım.
- Sevilme konusunda neye inanıyoruz?
- Sevilmenin sevmek kadar büyük bir mutluluk olduğuna inanıyorsunuz. Ve bir kere sevilince, insanın ömrü boyunca bununla yetineceğine inanıyorsunuz.
- Neyle boy ölçüşemeyiz?
- Hiç kimse bir annenin kalbiyle boy ölçüşemez.
- Cehalet ne söyler?
- Gerçi cehalet hep aynı şeyi söyler. Bilmediği bir şey varsa onun saçma olduğunu söyler.
-
- Din nedir?
- Din, insanın herseyin menşeiyle İlişkisinin ve bu ilişkinin sonucunda edinilen gayenin, ve bu gayenin sonucu olan davranış kurallarının tanımıdır
- Korku adama ne yapar?
- Korku bir kez yüreğe sızdı mı, artık başka duyguya yer bırakmaz...
- Hayatı anlayabildiniz mi?
- Hayat denilen görevi, bu görevin anlamını kavrayamadım, kavrayamam da.
- Aşkta nasıl aşama vardır?
- Kadınla erkek arasındaki aşkta her zaman bu aşkın doruk noktasına ulaştığı bir an vardır ve o onda bilinç, mantık ve şehvet diye bir şey kalmaz.
- Savaş nedir?
- Savaş ne korkunç sey, ne korkunç şey!.."
- Size şaşırtıcı gelen husus nedir?
- Bazı insanlar, neden ve hangi hakka dayanarak başka insanları hapse atıyorlar, işkence ediyorlar, sürgüne gönderiyorlar, kamçılıyorlar ve öldürüyorlar? Oysaki kendileri de tıpkı işkence ettikleri, kamçıladıkları, öldürdükleri insanlar gibiler.
- Hayat ne gerektirir?
- Hayat, yapmak zorunda olduklarımızı yapmamızdan başka bir şey gerektirmez.
- Alçaklık nasıl artar?
- Çok açıktır ki alçaklık, tekrarlandıkça artar.
- Yanlışın ölçüsü ne olamaz?
- İnsanların çoğunluğu onu yapıyor diye, yanlış, yanlış olmaktan çıkmaz.
- Sizin göreviniz nedir?
- Ben, insanlığın bir parçasıyım. Bu yüzden, benim görevim, insanlığın ideallerini öğrenmek ve bunların gerçekleştirilmesinde katkıda bulunmaktır.
- Mahkemenin amacı nedir?
- Sınıfsal çıkarların korunması.
- İnsanlar neden vazgeçmiyorlar?
- Büyük, yetişkin insanlar, kendilerini ve birbirlerini aldatmaktan vazgeçmiyorlardı."
- Nedir burada size kötü gelen?
- Hiç de fena değil gibi yaşamınız.
- İnsan kimsiz yaşayamaz?
- İnsan anasız babasız yaşar, tanrısız yaşayamaz.
- Neye üzülürsünüz?
- Düşüncesine değer verdiğim insanların, beni bulunduğum konumla aynı görüp yanlış düşünmelerine her zaman çok ama pek çok üzülürüm.
- Nasıl sevmemizi önerirsiniz?
- Yavrularım, sözle ve dille değil, eylemle ve içtenlikle sevelim.
- Önemlilik sırası değişken midir?
- Hayatın içindeki olguları sayısız kategoriye ayırabiliriz, bu olgularda kimi insan için içerik önemlidir kimi insan için biçim.
- Kaybedilen bir şeyin yeri doldurulabilir mi?
- Kaybedilen bir şeyin bir daha hiçbir zaman yeri doldurulamaz, çünkü kaybedilen şeye kaybolduğu anda ihtiyaç vardı.
- İnsanı yaşatan neymiş?
- İnsanlar sadece kendi hayatları için kaygılandıkları, kendilerini kolladıkları için yaşar sanırdım, oysa onları yaşatan tek şey sevgiymiş. Seven insan Tanrı'nın Tanrı da onun içindedir, çünkü Tanrı sevgidir.
- Sevgi insana ne yapar?
- Sevgi insanı kendinden, kişiliğinden çıkarır ve bu yüzden eğer bir kişi acı çekerse, sevgi onu acıdan kurtarır.”
- Hayatta durum nasıl?
- Hayat ne garip, bana en acımasız en adaletsiz gelen şeyler başkalarına sıradan görünüyor.
- Kötü bir davranış ne yapar?
- Kötü bir davranış yalnızca başka kötü davranışların yolunu düzler, kötü düşünceler ise karşı konulamayacak şekilde bu yolda yürümeye çağırır.
- Şair ruhlu insanlar neyi kaldıramazlar?
- Şair ruhlu, hayalci insanlar yalnızlığı kaldıramazlar.
- Okumanın olumlu bir katkısı olur mu?
- Ne kadar çok okursa o kadar çok anlıyor, kalbi de git gide ferahlıyordu.
- İnsana bir şey olur mu?
- İnsanın başına her türlü iş gelir!
- Bir kişiye çalma demek meseleyi çözer mi?
- Ona çalma diyorlar ama o çalıştığı fabrikanın sahibinin onun ücretini ödemeyerek emeğini çaldığını, hükümetinse memurlarının eliyle rüşvet alarak hiç durmadan onu soyduğunu görüyor.
- Cesaret ödünç alınır mı?
- Kimse inancı ya da cesareti bir başkasından ödünç alamaz...
- İmkansız diye bir şey var mı?
- Olduğu ile olmak istediği arasındaki fark ne kadar büyük olursa olsun, uyanmış bir ruhsal varlık için olanaksız diye bir şey söz konusu olamazdı.
- Bazı sevgileri yaşamak için kelimeler yetmez mi?
- Böyle bir sevgiyi yaşamak için kelimeler yetmez! Bütün bir hayat! Evet bir ömür gerek
- İnsan neyi öğrenebilir?
- İnsan her şeyi öğrenebilir, yeter ki istesin.
- Çaba nedir?
- Çaba ahlaki mükemmelleşmenin vazgeçilmez koşuludur.”
- İntikam için de bahane mi uyduruyoruz?
- İnsanlar intikamları için uydurdukları bahanelere o kadar inanırlar ki, kindarlığa adalet ve intikam diyerek onu Tanrı'ya da atfetmişlerdir.”
- Mutsuz insanlar nerede yaşamalıdır?
- Mutsuz insanların kentte yaşamaları daha iyidir. İnsan kentte yüz yıl yaşar da çoktan öldüğünün ve çürüdüğünün farkında bile olmaz. Bunu kendiliğinden anlayacak zamanı yoktur, hep meşguldür.
- İyiliği nasıl öğretmeye çalışıyordu?
- Birisi ona kötülük ederse intikam almaya değil, arayı düzeltmeye çalışıyordu; biri ona küfrederse aynı şekilde karşılık vermiyor, karşısındakine küfretmemeyi öğretmeye çalışıyordu;
- Kim daha maddecidir?
- Bütün kadınlar erkeklerden daha maddecidir.
- İnsan teselliyi nasıl bulabilir?
- İnsan teselliyi başka insanların acılarını hafifletmekte bulabilir.
- Kim iyi bir insandır?
- Başkalarını düşünen, iyi bir insandır..
- Sevgi nedir?
- Sevgi, özveri ; işte tek gerçek, rastlantıya bağlı olmayan mutluluk.
- Sevgi konusunda ne öğrendiniz?
- İnsanın yüreğine sevginin egemen olduğunu öğrendim.
- Yargılamada bir gariplik mi var?
- Ama eğer her şey savcının ve yasayı uygulayıp uygulamama gücünü elinde bulunduran kişilerin keyfine bağlıysa o zaman mahkemeye ne gerek kalıyor?
- Onun durumu nasıl?
- O günümüzün ahlâk yoksunu dünyası için haddinden fazla iyi ve temiz yürekli.
- İyi kimselerin izzeti nedendir?
- İyi kimselerin izzeti, başka insanların ağzında değil, kendi vicdanlarındadır.
- Ne yapayım?
- Yüz yıl da yaşasan öğrenmeye çalış."
- Hangi çalışma insana zor gelir?
- Bak eğer ödül almak için çalışıyor, okuyorsan, çalışmak sana zor gelir; ama işi severek çalıştığın zaman ödülü bu yaptığın işte bulursun.
- Hangi yatış insana keyif verir?
- Kendisini bekleyen önemli ve sevindirici bir iş için kalkma zamanının geldiğini bilmesine karşın uyumasa bile birazcık daha uzanmak ve yatakta keyif çatmak istiyordu.
- En mukaddes savaş nedir?
- En mukaddes savaş; İnsanın (nefsine) kendine gâlip gelmesidir.
- Neyi öğreneyim?
- Ne üç hakikati öğren:
- İnsanın içinde ne vardır?
- İnsana ne verilmemiştir?
- İnsan neyle yaşar?
- Tüm insanlar nasıl hareket ederler?
- Tüm insanlar kısmen kendi düşüncelerine, kısmen de başkalarının düşüncelerine uygun olarak yaşarlar ve hareket ederler. İnsanlar arasındaki en önemli farklardan biri, insanların ne dereceye kadar kendi düşüncelerine göre, ne dereceye kadar başkalarının düşüncelerine göre yaşadıkları konusunda ortaya çıkar.
- Bütün mesele nedir?
- Bütün mesele insanların, insana karşı sevgi göstermeyebilecek durumda olduğunu düşünmeleridir.
- Tanrı kime verir?
- Tanrı herkese verir istediğini.
- İnsanın kendine neyi itirafı kötüdür?
- İnsanın keyifsiz olduğunu kendi kendisine itiraf etmesi kadar kötü bir şey yoktur..
- Plâtonik aşk ne gibi bir şeydir?
- Plâtonik aşk, duman gibi, bulut gibi bir şeydir!..
- İnsan akşam neyi bilemez?
- Hiçbir insan akşam olduğunda, bedeni için çizmeye mi yoksa naaşı için terliğe mi ihtiyaç duyacağını bilemez.
- Sosyetede olmak nedir?
- Sosyetede olmak bir cehennem azabı!
- Son olarak ne yapmak gerek
- Allah'ı bulmak gerek
- Bu güzel söyleşi için teşekkür ediyorum.
- NOT: Bu muhayyel söyleşi yazarın eserlerinden alınan cümlelere sorular üretilerek kurgulanmıştır.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.