1971 yılı Mart ayında Konya merkez ve ilçelerinde meydana gelen fırtına nedeniyle sadece gazete kayıtlarına göre 67 kişi can verdi. Konya Bakış Gazetesi’ne o günü anlatan İsmail Detseli ölü sayısının daha fazla olduğunu söyleyerek “Bizim köyde naaşı bulunamayan vefatlarımız oldu. İletişim imkanlarının o dönem kısıtlı olması sayının daha yüksek olması ihtimalini artırıyor” dedi.

KÖYLERDE BÜYÜK KAYIPLAR OLDU

Yıl 1971. 12 Mart muhtırasının hemen ertesi günü, cumartesi 14.30 sularında aniden bastıran fırtına Konyalıları hazırlıksız yakaladı. Şehrin ilçe ve köyleriyle irtibatı kesildi. Bir adım ötesini dahi görülmez hale getiren tipi nedeniyle onlarca kişi yaşamını yitirdi. Şehir merkezinde etkisi hissedilen fırtınanın Konya’nın ilçe ve köylerinde de büyük kayıplara yol açtığı ifade ediliyor. Kar fırtınası yaşandığı yılda 1 aylık evliydim diye başlayan tanıklardan İsmail Detseli, “1971 Mart tipisi ise ülkemizde birçok yıkım ve ölümlere yol açığı için hafızalarımız da yer etti. Yıl bin dokuz yüz yetmiş bir Mart ayının 13’ü, bir Cumartesi günüydü, o sabah havanın yüzü hiç gülmüyor hatta sinsi bir görüntüsü vardı. O gün inşaat yıkım işleriyle uğraştığım için odun satmak için müşteri bulmak gerekti köyden şehre gelecektim. Cumartesi olunca köyümüzün insan ve yük taşımasını yapan açık kamyon ‘müşteri yok’ diye şehre gelmekten vazgeçti. Ben de gitmemeye karar verdim saat 09 sularında inceden bir kar yağmaya başladı ama köyün bütün davar, sığırlarını otlatmak için çobanlar araziye götürmüşlerdi. Saat 14’e doğru kar baya sermayeyi çoğalttı. İşte bu saatten sonra bir tipi esmeye başladı ve biriktirdiği kar sermayelerini şiddetle savurup kuzeyden güneye doğru sürüklüyordu. Bazı akıllı, tecrübeli çobanlar tehlikeyi sezerek çabuk davranıp evlerine mallarını ulaştırırken bazıları da ‘bir şey olmaz bahar yakın şimdi şiddetli kış mı olur?’ diyerek vurdumduymaz davranmalarının sonunda hem kendi canlarını tehlikeye atmışlar hem de yüzlerce davarın tipide kalarak boğulup ölmelerine sebep olmuşlardı” ifadesini kullandı.

TİPİ ŞEHİDİ OLARAK TARİHE GEÇTİLER

Araştırmacı,-Yazar Detseli ,”O gece dışarılara çıkmak kırda bayırda kalanları aramaya gidebilmek bile mümkün olmadı neyse ki bizim çobanlar önlerindeki davar sürüsünü kurtaramamışlar ama yerde sürünerek girebildikleri bir su sarnıcında hayatta kalmayı becerebilmişler. Pazar sabahı yapılan bir anons ile köylülerin tümü imece yapıp tipide kalan malların kurtarılmasına yardım etmişlerdi. Can kaybımız da vardı, köylümüz olan ve komşu köyümüz olan Botsa’da bir ağa da çobanlık yapan bir kardeşimiz, eski ve tecrübeli bir çoban olmasına rağmen arazinin yabancısı olunca 71 tipisine yenik düşerek kar ve tipi şehidi olarak tarihimize geçti. Burada bir gerçeği ifşa etmeden geçemeyeceğim. Bu kardeşimiz, bizim köylümüz olmasına rağmen bilmem fakir oluşundan bilmem köy halkımızın ilgisizliğinden bu kişinin cenazesini aramaya katılmadık bundan dolayı Botsalılar arayıp buldular ve ‘bu bizim köyümüzün tipi şehidi’ diyerek mezarlıklarına defn ettiler Allah rahmet eylesin. Daha bunun yanında civar köylerde de can kayıpları yaşandı. Kozağaç köyü yakınlarında şehirden köye dönerken tipiye yakalanıp yolda kalan bir otobüsten inen ve yakın köy olan Beybes ve ya Kozağaç’tan yardım talep etme veya sığınma amacında olan iki üç kişi de ne yazık ki ayrıldıkları otobüsten tipinin tesiri ile çok uzaklardaki arazide ölü bulunmuşlardı” dedi.

ÖLENLER BOĞULARAK CAN VERMİŞLER

Gazete arşivlerinde yer alan ifadelere göre 1971'de son 50 yılın en sert kışı yaşanıyordu. 13 Mart cumartesi öğle sonrası başlayan tipi ile göz gözü göremez hale gelmiş, herkes bir yere kaçışmıştı . Araçlar olduğu yerde bırakıldı. Sanayilerdeki vatandaşlar evlerine gidememiş, cumartesi akşamı iş yerlerinde mahsur kalmışlar. Şehrin büyük kısmı 24 saat elektriksiz kalmış Hava sıcaklığının -14'lere ulaştığı ifade ediliyor. Fırtınanın sabah 5.30'a kadar sürdüğü çeşitli kayıtlarda geçiyor. Fırtına, tipi sonrası gazete kayıtlarında 67 kişinin öldüğü yazıyor. Gazetecilik, iletişim imkanlarının kısıtlı olduğu düşünülürse belki de sayı yazılan rakamın iki katı... Önemli bir detay var. Ölenler donarak değil, fırtınanın şiddetinden nefes alamayıp boğularak can vermişler. O tarihlerde pazar günü gazeteler çıkmadığı için pazartesi günü gazete manşetlerinde unutulmaz tipi vardı. Fakat fırtınanın sonuçları henüz bilinmediği için 3 ölü 10 ölü gibi farklı manşetlerde çıkan gazeteler, 4-5 gün sonra ölen kişi sayısının toplam 67 olduğu açıklayacaktı. MİYASE NUR ELMACI