Konya'nın tarım arazilerinin büyük bir bölümünü oluşturan alanlar, özellikle havuç üretiminde öne çıkıyor. Meram ilçesine bağlı Kaşınhanı bölgesinde çiftçiler, 80 bin dekar alanda havuç yetiştiriyor. Aşamalı ekim süreciyle başlayan üretimde, havuçların tarlalardan makinelerle söküm işlemleri devam ediyor. Toplanan havuçlar, kamyonlarla fabrikalara taşınarak burada yıkanıyor ve paketleniyor. Bölgedeki sıcaklıkların 35 dereceye kadar yükselmesine rağmen, havuç fabrikalarında üretim aralıksız sürüyor. Türkiye genelinde yıllık 650 bin ton havuç üretiminin 450 bin tonu Konya’dan sağlanıyor. Sıralı söküm yöntemiyle yılın 11 ayı boyunca ürün elde edilen Konya, havuç üretiminde Türkiye’nin lideri konumunda.
HAVUÇ ÜRETİMİNİN YÜZDE 67,2’SİNİ KARŞILIYOR
Konya, Türkiye’nin sebze üretiminde önemli bir rol oynuyor. Özellikle havuç üretiminde lider konumda olan Konya, TÜİK 2023 verilerine göre, Türkiye’deki toplam havuç üretiminin yüzde 67,2’sini karşılıyor. Türkiye genelinde havuç üretimi yapılan 136 bin 627 dekar alanın 77 bin 660 dekarı Konya’da bulunuyor. Bu veriler, Türkiye'deki havuç ekili arazinin yüzde 56,8’inin ve üretilen havucun yüzde 67,1’inin Konya’dan sağlandığını ortaya koyuyor. Ereğli’de mor havuç, Çumra ve Kaşınhanı bölgelerinde ise sofralık havuç üretimi yapılıyor. İlde havuç üretimi son on yılda yaklaşık yüzde 60 oranında artış gösterdi. Üretim, dört mevsim boyunca kesintisiz devam ediyor. Yaz aylarında ihracata yönelik, kış aylarında ise iç pazara yönelik havuç üretimi gerçekleştiriliyor. Yetiştirilen havucun yüzde 40’ı ihraç ediliyor ve üretimdeki artışa paralel olarak ihracat da artış gösteriyor. Türkiye’nin 2023 yılı havuç ihracatı 26,5 milyon dolara ulaşırken, bunun yaklaşık yüzde 60’ı Konya tarafından karşılanıyor.
SALÇALIK DOMATES ÜRETİMİNİN YÜZDE 14’Ü KONYA’DA
Son yıllarda Türkiye'nin salçalık domates üretimi merkezi olan Bursa, Manisa, İzmir gibi illere Konya ve ilçeleri de eklendi. Özellikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin çiftçilere piyasanın üzerinde fiyat vererek alım yapması üretimi artırıcı etki yaptı. 2023 yılında Türkiye'nin 5,5 milyon ton salçalık domates üretiminin yüzde 14'ü Konya’da gerçekleşti. Salçalık domates üretiminde Konya Türkiye’de Bursa ve Manisa’nın ardından 3. sırada yer aldı. Kapuz üretiminde de Konya giderek ön plana çıkmaya başladı. Karpuz üretimi 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 87,2 oranında artarak 152 bin 193 tona ulaştı. Karpuz üretiminde 2021 yılında 11. sırada olan Konya, 2022 yılına geldiğimizde 5. sıraya yükseldi.
KONYA, TÜRKİYE MEYVE ÜRETİMİNİN YÜZDE 2,3’ÜNÜ GERÇEKLEŞTİRİYOR
Konya’nın yüzölçümü büyük olduğundan ekolojik olarak birbirinden farklı alanları bünyesinde bulunduruyor. Bu nedenle Konya’da çok sayıda meyve türünün yetiştiriciliğine rastlamak mümkün. Konya’nın özellikle Ereğli, Akşehir, Ilgın, Taşkent, Hadim ilçeleri iklim ve arazi özellikleri açısından bahçe tarımına uygun. Konya, Türkiye meyve üretiminin yüzde 2,3’ünü gerçekleştiriyor. Üretimi en fazla olan meyveler elma, kiraz, çilek ve üzümdür. Konya 2022 yılında kurutmalık çekirdekli üzüm üretiminde Türkiye’de 2. sırada, kiraz, vişne ve kimyon üretiminde 3. sırada, elma ve çilek üretiminde ise 4. sırada yer aldı. Konya’da 2023 yılında en çok üretilen meyve 114 bin 850 ton ile elma (diğer) iken, onu çilek, kiraz ve üzüm takip etti. Elma(diğer) üretiminde 2023 yılında yüzde 27,8 oranında azalış söz konudur. Elma (diğer) haricinde bu ürünlerin üretimi bir önceki yıla göre artış gösterdi. Özellikle kiraz üretimindeki yüzde 25,5 ve kurutmalık çekirdekli üzüm üretimindeki yüzde 12,3’lük artış dikkat çekiyor.
LAVANTA ÜRETİMİNDE ÖNCÜ SIRADA BULUNUYOR
Son yıllarda Konya’da lale üretiminin yanına lavanta üretimi de eklendi. Bunun nedeni, lavantanın Konya'nın iklim ve toprak koşullarına uygun olması ve üretiminin kârlı olmasıdır. Ayrıca, lavanta yağı ve lavanta kokusunu içeren ürünler, kozmetik ve parfüm endüstrisinde kullanılmaktadır ve bu da lavanta üretimini daha da cazip hale getiriyor. Konya ilçelerinde lavanta üretimi artık sıklıkla yapılıyor. Özellikle Karatay, Güneysınır, Kulu, Ilgın ve Karapınar ilçeleri, lavanta üretimi için uygun koşullara sahip. Lavanta, Konya'da turizm sektöründe de kullanılıyor. Konya’da ilçeler bazında özellikle Çumra, Altınekin, Karapınar, Karatay, Meram, Ereğli, Akşehir, Kulu ve Cihanbeyli ilçeleri sulama imkânları ve işletme büyüklüğü nedeni ile tarımsal potansiyeli daha yüksek ilçeler olarak ön plana çıkıyor. 2023 yılında buğday ve arpa üretiminde Cihanbeyli; havuç ve mısır üretiminde Çumra, silaj mısır,, salçalık domates, karpuz, kavun ve elma üretiminde Ereğli, şekerpancarı üretiminde Karapınar, kiraz ve vişne üretiminde Akşehir ve çilek üretiminde Hüyük listenin başında yer aldı. Konya’nın lale üretiminin tamamı ise Karatay ilçesinde yapılıyor.
ABDULĞANİ ÇİFTÇİ