Sağlıklı gıda, vücudun büyüme, gelişme, enerji üretimi ve bağışıklık gibi temel ihtiyaçlarını karşılayan; aynı zamanda hastalık riskini azaltan besinleri ifade eder. Sağlıklı gıdayı seçerken dikkat etmemiz gereken önemli unsurlardan biri etiketi doğru okumaktır. Bu yazımızda etikette yazılması zorunlu olan ve gıdanın bozulma durumu ile ilgili bilgi veren ürünün son tüketim tarihi (STT) ve tavsiye edilen tüketim tarihinden (TETT) bahsedeceğiz .
Gıdada son tüketim tarihi bir ürünün mikrobiyolojik olarak güvenli kabul edildiği son günü gösterir. Genellikle süt, et, tavuk, balık vb çabuk bozulan gıdalar için kullanılır. Son kullanma tarihinden sonra ürün duyusal olarak bozulma belirtisi göstermese bile sağlığa zararlı hale gelir ve gıda zehirlenmesine neden olur. Ayrıca son kullanma tarihinde sonra ürünün satışı ve tüketimi yasal olarak ta yasaktır.
Daha uzun süre dayanıklılık gösteren makarna, bakliyat, bisküvi gibi gıdalar da ise tavsiye edilen tüketim tarihi yazılır. Bu tarih ürünün belirtilen tarihten sonrada tüketilebileceğini ancak besin değerinde ve kalitesinde azalma olabileceğini gösterir. Sağlığa zararlı olmaz ama tat koku ve besin değerinde azalma olur, yasal olarak satışı yasak değildir ama ürün kalitesinde düşüş olduğu için üreticinin önermediği bir tarihtir.
Tüketici olarak dikkat etmemiz en önemli ve hassas nokta bir gıdanın son tüketim tarihi geçmişse kesinlik açmadan çöpe atmalıyız. Koklama tatma işlemi kesinlikle yapmamalı ve direk çöpe atmalıyız. Bu tarz gıdalar ciddi sağlık riski taşıdığından asla tüketilmemelidir. Son kullanma tarihi gelmiş ürünlerin yapısında mikroorganizma çoğalması olmuş olabilir görünürde bozulma olmasa bile gıda zehirlenmesine neden olabilir. Bu durum özellikle süt, yoğurt, peynir, et, tavuk, balık ve hazır yemeklerde sağlık açısından büyük risk oluşturur O yüzden bu ürünlerde tarihi mutlaka okumalıyız. Mümkünse en ileri tarihli ürünü tercih etmeliyiz. Rafta son kullanma tarihi yaklaşmış ürünleri satın almamaya dikkat etmeliyiz. Makarna, bisküvi, un, bakliyat gibi ürünlerde ise raf ömrü daha uzundur. Bunlarda tavsiye edilen tüketim tarihini kontrol ettikten sonra tarih yaklaşmış olsa bile ambalajda delinme, üründe nemlenme gibi sorunlar yoksa ve evde uzun süre bekletmeyeceksek tavsiye edilen tüketim tarihine kadar ürünü tüketeceksek ürünü satın almamızda bir sakınca yoktur. Özetleyecek olursak tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) gelmiş bir ürün sağlık açısından risk oluşturmaz sadece kalite kaybı olduğundan duyusal olarak kontrol edilip tüketilmesi uygun olur. Ancak son kullanma tarihi (SKT) geçmiş bir ürünü tüketmek sağlık açısından çok büyük risk oluşturur ve gıda zehirlenmesine neden olabilecek tehlikeli bir durum oluşturur. Gıda ürünlerinde son tüketim tarihi (STT) ve tavsiye edilen tüketim (TETT) farkını bilirsek, doğru seçim yapar ve daha sağlıklı yaşarız.