Soğuk havalarla birlikte vücudumuzun direnci düşer, grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklar sık görülür. Bu dönemlerde bitki çayları, hem doğal koruma sağlar hem de vücudu içten ısıtır. Kışın içimizi ısıtan bir fincan bitki çayı, sadece lezzet değil aynı zamanda sağlığa da şifadır. Bu yazımızda kış ayında hastalıklara karşı korunmak için en sık tercih edilen bitki çaylarından, bitki çaylarını hazırlarken ve tüketirken nelere dikkat etmemiz gerektiğinden bahsedeceğiz.
Bitki çayları doğru şekilde hazırlanıp düzenli ve ölçülü miktarlarda tüketildiğinde kış hastalıklarına karşı direnç kazandırır. Ayrıca stresi azaltarak ruhsal dengeyi korumaya yardımcı olur. İçerdikleri vitaminler, mineraller ve antioksidanlar sayesinde vücudun bağışıklık sistemini destekler ve vücuda direnç sağlar. Kış aylarında tüketilmesini tavsiye ettiğimiz bitki çayları; ıhlamur, adaçayı, kuşburnu, papatya ve nane-limon dur.
Ihlamur: Soğuk algınlığı, öksürük ve boğaz ağrısı için en çok tavsiye ettiğimiz bitki çayıdır. Terletici özelliği etkisiyle vücudun toksinlerden arınmasını sağlar. Ihlamuru hazırlarken demleme yöntemini öneriyoruz. Ölçü olarak 1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı eklenerek 10 dakika demlendikten sonra bal veya limonla tüketilebilir.
Adaçayı: Antiseptik özelliği sayesinde boğaz enfeksiyonlarına iyi gelir. Adaçayı hazırlarken demleme yöntemini öneriyoruz. Ölçü olarak 1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı eklenerek 10 dakika demlendikten sonra bal veya limonla tüketilebilir. Adaçayını ılık olarak gargara olarak da kullanabiliriz. Boğaz ağrısına iyi geldiği gibi günlük ağız bakım suyu olarak ta kullanabiliriz
Kuşburnu: C vitamini ve antioksidanlarca zengin olup içerdiği c vitamini sayesinde vücudu koruma özelliği vardır. Kuşburnu için kaynatma yöntemini tavsiye ediyoruz. 1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı kuşburnu eklenir ve 10 dk kısık ateşte kaynatılır.
Papatya: Sakinleştirici ve sinir sistemini rahatlatıcı özelliği vardır. Özellikle hastalık döneminde uyku düzenini destekleme özelliği vardır. Papatya için kaynatma yöntemini kesinlikle önermiyoruz. Ölçü olarak 1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı eklenerek 10 dakika demlendikten sonra bal veya limonla tüketilebilir. Papatyayı antiseptik özelliğinden dolayı cilt temizliğinde de kullanabiliriz. Demlenmiş ılık papatya çayını pamuk yardımıyla yüzümüze uygulayabiliriz.
Nane-limon: Nane ve limon evlerde kolay ulaşılabilir malzemeler olduğundan kış aylarında sıkça tüketilen bir ikilidir. Soğuk algınlığına iyi geldiği bilinen nane limon çayında nanenin ferahlatıcı etkisi ve sindirimi kolaylaştırıcı etkisi vardır. Limon ise C vitamini acısından zengin olup bağışıklığı destekleyen bir meyvedir. Nane kuru olarak bitki çayı yapılacaksa kaynatma yöntemini taze olarak bitki çayı yapılacaksa demleme yöntemini öneriyoruz. Bu çayda dikkat edeceğimiz husus limon meyvesinde bulunan C vitaminini etkinliğini azaltmamak için limonu ilave ettikten sonra bekletmeden içmek gerektiğidir.
Bitki çaylarını hazırlarken özelliğine uygun yöntemlerle hazırlamadığımız zaman bitki çayının varsayılan etkisini göremeyiz. Diğer önemli bir husus özelliklerinden bahsettiğimiz kış çaylarının birbiriyle etkileşim oranının bilmiyorsak tek başına tüketilmesini tavsiye ediyoruz. Çünkü karışımlarda oranlarının bilinçli şekilde ayarlanması gerekmektedir. Karışım oranı bilinçsizce ve doğru oranlarda ayarlanmadığı zaman birbirleri ile etkileşimleri farklı sonuçlar doğurabilir. Bitki çayların tüketirken dikkat etmemiz gereken diğer bir husus ölçülü tüketmemizdir. Aşırı ve sürekli tüketimler baş dönmesi mide bulantısı veya kalp çarpıntısına neden olabilir aşırı ve uzun süreli kullanımlar karaciğer ve böbrekleri yorabilir. Hamileler, emziren anneler, yaşlılar, çocuklar, kalp tansiyon hastalığı gibi hastalıkları olanlar çok masum gibi görünen bitki çaylarını bile doktor tavsiyesi ile kullanmalıdır.
Yazımızı bir gıda mühendisi olarak oranlarını özenle hazırladığım bir kış çayı tarifiyle sonlandırmak istiyorum. KIŞ ÇAYI: Malzemeler kurutulmuş formda olacaktır. 20 gr kuşburnu, 10 gr portakal kabuğu, 10 gr limon kabuğu, 20 gr adaçayı, 20 gr ıhlamur, 10 gr papatya, hoş aroma vermesi ve içimini yumuşatması amaçlı 10 gr lavanta tartılarak homojen şekilde karıştırılır. Bu çay için demleme yöntemini öneriyoruz. Ölçü olarak 1 su bardağı kaynamış suya 1 tatlı kaşığı eklenerek 10 dakika demlendikten sonra sıcak tüketilir. Diğer bitki çaylarında olduğu gibi risk grubundaki yaşlılar, hamileler, emziren bayanlar ve çocuklar doktor tavsiyesi olmadan tüketmemelidir.