Gıda ürünün satın alırken sağlıklı tüketimin ilk adımı gıda etiketini doğru okumaktan geçer. Gıda etiketinde bulunması zorunlu bilgiler; gıdanın adı, bileşenlerin listesi, alerjiye neden olan belirli madde veya ürünler, gıdanın net miktarı, tavsiye edilen tüketim tarihi ve son tüketim tarihi, muhafaza koşulları, üretici firmanın adı ve işletme kayıt numarası, menşei ülke, kullanım bilgisi, parti numarası, besin değerleri tablosudur. Bugünkü yazımızda bu etikette bulunması zorunlu olan bu bilgilerin tüketici açısından önemine değineceğiz.
Gıda etiketinde içindekiler kısmında üründe kullanılan tüm bileşenlerin listesi bulunur. İçindekiler kısmında ürün en yüksek orandan en düşük orana göre sıralanır. İlk sırada gördüğümüz madde ürünün ana bileşenini oluşturur. İçindekiler kısmında tüketici sağlığını etkileyen en önemli unsur E kodu ile adlandırılan gıda katkı maddeleridir. E harfi Europe (Avrupa) sözcüğünün ilk harfidir. Bir katkı maddesinin E kodu taşıması bu katkı maddesine ilişkin risk değerlendirme çalışmalarının tamamlandığını ve resmi otorite tarafından gıdalarda kullanımına izin verildiğini gösterir. Ürün satın alırken E kodu olarak belirtilen maddelerin parantez içinde isminin yazılıp yazılmadığına dikkat etmeliyiz.
Besin değerleri tablosunda enerji (kalori), protein, yağ, karbonhidrat, şeker ve tuz miktarı bulunur. Bu değerlerle hem günlük aldığımız kalori değerini belirleyebilir hem de hasta bireyler için sakıncalı olan besin öğeleri hakkında fikir edinebiliriz. Etikette ayrı bir madde olarak belirtilen alerjen uyarısı ile özellikle bazı besinlere karşı duyarlı olan hastalar (gluten hassasiyeti olan çölyak hastaları gibi) bu uyarılar sayesinde gıda ürününü satın alırken bilgi sahibi olurlar.
Üretim ve son tüketim tarihleri etikette bulunması gereken diğer önemli bir bilgidir. Sağlık açısından çok önemli olan bu bilgi gıda ürününün bozulma durumu ile ilgili tüketiciye bilgi vermektedir. Özellikle mikrobiyolojik olarak risk taşıyan et ve süt gibi ürünlerde son tüketim tarihi ile birlikte açıldıktan sonra tüketim süreside belirtilmelidir.
Gıdanın menşei ve üretici bilgisi ile ürünün hangi ülkede üretildiği hakkında bilgi ediniriz. Üretici firma bilgileri özellikle TR ile başlayan işletme kayıt numarası ürünün üretildiği firmanın şeffaf ve güvenirliği açısından bize fikir vermektedir. Etikette yer alan diğer bir bilgi gıdanın net miktarını belirtme zorunluluğudur. Bu bilgi ile tüketici ödeyeceği fiyatın karşılığında ne kadar ürün alacağını net olarak bilir. Ayrıca sağlık açısında belli miktar tüketmek isteyen kişiler için net miktar kritik öneme sahiptir. Gıdanın muhafaza koşulları etikette yer alması gereken diğer önemli bir bilgidir. Gıdayı satın alırken ürünün muhafaza edildiği ortamın etikette yer alan muhafaza bilgileri ile uyumlu olup olmadığını kontrol etmek sağlıklı gıda tüketmek açısından oldukça önemlidir.
Etiketi doğru okuma sağlıklı gıda tüketimi ve bilinçli gıda seçimi yapmamızı sağlar. Sağlıklı, bilinçli, güvenli beslenme ve doğru gıdayı seçmek için toplum olarak etiket okuma alışkanlığı kazanmalıyız