“İrade Terbiyesi” Yazarı Jules Payot ile muhayyel söyleşi

• Unvan:Fransız Eğitimci, Yazar
• Doğum: Chamonix-Mont-Blanc, Fransa, 10 Nisan 1859
• Ölüm: Aix-en-Provence, Fransa, 1939
• Eğitim ve akademik kariyeri hakkında çok az şey biliniyor; bununla birlikte bazı kaynaklar onu, örgün eğitimde lider bir figür olarak ortaya koymaktadır.
• 1907'de Aix-en-Provence'daki Aix-Marseille Üniversitesi'nde rektörlüğe atandı.
• En ünlü kitapları arasında 1909'da yayınlanmış olan ve sonradan birçok dile çevrilen Éducation de la volonté (İrade Terbiyesi) vardır.

• Kimin gücü muhteşemdir?
• Asla ümitsizliğe düşmeyen insanın gücünden daha muhteşem bir şey olamaz.

• İnsanların çoğu nasıl yönetilmektedirler? İradelerini ortaya koyabiliyorlar mı?
• İnsanların çoğu dışarıdan yönetilmektedir: Modayı, kamuoyunu izlerler; tıpkı dünyanın güneş etrafındaki dönüşünü izlemeyi reddetmek akıllarına bile gelmiyorsa, buna da karşı çıkmak da gelmez.

• Zaaflarımızla ilgili bir şey bize öğretildi mi?
• Çalışma planımızı yaparken inisiyatif kullanmayı bilmediğimiz için ve bize zaaflarımızla ilgili hiçbir şey de öğretilmediği için âdeta teoride can yeleğiyle yüzmeyi öğrenip sonra korumasız vaziyette suya atılmış gibiyiz. Doğal olarak boğuluyoruz. Ne nasıl çalışacağımızı biliyoruz ne de içimizde Çalışma isteği var.

• Mutluluğumuz nereden geçiyor?
• Mutluluğumuz irademize hakim olmaktan geçiyor.

• Neler en çok zaman kaybettiren şeylerdir?
• Başlanıp da bitirilemeyen şeyler, en çok zaman kaybettiren şeylerdir."

• İlk başarının hemen farkına varabilir miyiz?
• İlk başarın, tıpkı yer kabuğundaki bazı değişimler sonucunda ortaya çıkan o ıssız adalar gibi sessizce ve farkedilmeden ortaya çıkar.

• Arkadaş seçimimiz önemli midir?
• Doğal olarak seçtiğimiz arkadaşlara dikkat etmeliyiz. Arkadaş dediğimiz figürün arkasında geleceğimizin en azılı düşmanı olabilir.

• Kendimizi analiz etmek ve iyi ve kötü eğilimlerimizi bilmek önemli midir?
• Kendimizi analiz etmeli ve iyi ve kötü eğilimlerimizi bulmalıyız. Bu, içimizdeki kötü yönleri kökünden söküp atmamızı ve iyi yönlerimizi güçlendirmemizi sağlar.'

• Hangi konuda sabrımız yok?
• Meyve olgunlaşana kadar bekleyecek sabrımız yok, daha hamken koparıp yiyoruz onu. Kültürlü ve olgun bir yaşamın değerini bilmiyoruz.

• İnsanlar ve eşyalar ne kadar değerlidir?
• İnsanlar ve eşyalar onlara verdiğimiz sevgi kadar değerlidir.

• Ne zaman özgür oluruz?
• Ancak büyük bir mücadele vererek özgürlüğümüzü elde etmeyi bilirsek özgür oluruz.

• Elalem ne der sorusunu çok dikkate alırsak ne olur?
• İnsanlar ne der?" Sorusuna boyun eğmek, hiçbir orjinalliği olmayan hoş ve kibar insanlar yaratır. Hepsi de başkalarının ellerindeki iplerle harekete geçen, güzel ve mekanik kuklalardır.

• Fikirler, yalnız kaldıkları zaman nasıldırlar?
• Fikirler, yalnız kaldıkları zaman güçsüzdürler."

• Kimin gücü muhteşemdir?
• Umutsuzluğa kapılmayanın gücü muhteşemdir.

• Tüm mutluluklar ne ister?
• Bu dünyada biraz zorluk çekmeden mutlu olunmaz. Tüm mutluluklar biraz çaba ister.

• Bu gününüzü değişir misiniz?
• Hiçbir şeye değişmem bugünümü.

• Tembel insan ne ister?
• Tembel ise anlık büyük çabalar sonrası uzun dinlenmeleri tercih eder.

• İnsan ne yapmalıdır?
• Hava nasıl olursa olsun bu yürüyüşlere çıkmak için kendini zorlamalıdır: Bir İngiliz mizahçının belirttiği gibi, korkmadan dışarı çıkana kıyasla sokağa apartmanının camından bakan için yağmur hep daha şiddetli yağar, hava hep daha kötüdür.

• Tembel insan neyin tadına varamaz?
• Hiçbir tembel insan hak edilmiş bir dinlenmenin tadına varamaz.

• Nasıl gençler istiyoruz?
• Fikir tartışmalarında başarılı olan gençler mi yoksa dövüşte başarılı olan gençler mi istiyoruz?

• Seçim yapmamak nedir?
• Seçim, zorunludur. Seçim yapmamak da bir seçimdir.

• Güçlü duygular hangi duygulara saygı göstermezler?
• Güçlü duygular kendilerinden daha zayıf duygulara asla saygı göstermezler.

• Bilinçsiz insan nasıl yaşar?
• İnsan yaşamaya devam eder; bir gün diğerini kovalar ve hayatın anlamını anlayamadan yaşlanıverir.

• Tehlikelerle baş edebilmek için ne edinmeli?
• Tehlikelerle baş edebilmek için hayat tecrübesi edinmeli

• Seçimlerimizi kim yapmalıdır?
• Seçimlerinizi kendiniz yapmalısınız. Hiç kimse sizin yerinize seçim yapamaz çünkü seçimler insanın karakterine ve eğilimlerine bağlıdır.

• Arkadaş ne kadar önemlidir?
• Üstelik en iyi eğitim almış çocuk bile nihayetinde arkadaşlarının konuştuğu dili konuşacaktır.

• Hiçbir şey neyin yerini tutmaz?
• Hiçbir şey deneyimli ve dikkatli bir öğretmenin manevi yönlendirmesinin yerini tutmaz.

• Birçoğumuzun tercihlerini ne şekillendirir?
• Birçoğumuzun tercihlerini eğitimimiz, arkadaşların veya kamuoyunun eleştirileri, özlü sözler, telkinler şekillendirir.

• Zaman kime yanlış yapmaz?
• Zaman , onu iyi kullanana yanlış yapmaz.

• Bütün büyük işler neyin neticesinde gelmiştir?
• Bütün büyük işler uzun sabrın neticesinde gelmiştir.

• Tembellik nedir?
• Tembellik ahlaksızlıkların anasıdır.

• Tamamen bağımsız olmanın sonucu nedir?
• Tamamen bağımsız olduğunda insanın kendisine çok az hükmettiği acı bir gerçektir.

• Cimri neden kendisini mahrum eder?
• Cimri, parayı her şeyden daha çok sevdiğinden, paraya dair isteğini bilinçli bir şekilde bir üst boyuta taşıyarak, küçük zevklerden kendini mahrum eder.

• Her türlü mutluluk ne ister?
• Bu dünyada hiçbir keyif zahmetsizce elde edilmez. Her türlü mutluluk biraz çaba ister. Bir kitap okumak, bir müzeye gitmek, parkta yürüyüşe çıkmak girişim gerektiren zevklerdendir.

• Psikolojinin yasalarını bilmeden arenaya dalmak neye benzer?
• Psikolojinin yasalarını bilmeden arenaya dalmak veya bunları bilenlerin tavsiyelerine kulak asmamak, satrançta daha taşları nasıl süreceğini bilmeden eğitimli bir rakibi yenmek istemeye benzer.

• Keramet nerede gizli?
• Keramet uzun soluklu sabırda gizli. Bütün büyük işler uzun sabrın neticesinde gelmiştir.

• Şeytan kimi kandırmak için oyunlar oynar?
• Eski bir masala göre şeytan, günahkarları kandırmak için türlü oyunlar oynamak zorundadır ama tembel için şeytanın bir şey yapmasına hiç gerek yoktur. Tembeller en basit yemi bile yutar ve acımasız balıkçı her seferinde balık tutacağından emindir. Hiçbir ahlaksızlık tembellik kadar türlü ve kurnaz vasıtalarla kendisini haklı çıkaramaz.

• Tembelliğe ve nefse karşı mücadelede ne durumdayız?
• Fikirlerimiz üzerinde mutlak iktidara sahibiz ama heyhat! Tembelliğe ve nefse karşı mücadelede fikirlerimizin gücü neredeyse ihmal edilebilir düzeydedir.

• Dilin gücü ne kadardır?
• Dilin gücü öyle güçlüdür ki ondan kendini kurtarmayı başaranlar, gıpta edilecek gelişmiş bir yaşama sahiplerdir.

• “Elalem ne der” kaygısının sonucu nedir?
• Bu “el alem ne der?” kaygısı onları sevecen, kibar, hiçbir özgünlüğü olmayan varlıklara, ipleri başkasının elinde olan nazik mekanik oyuncaklara dönüştürür. En korkunç anlarda bile hissettikleri sadece basmakalıp şeylerdir.

• Ne yapmayınca gerçek anlamda özgür olamayız?
• Özgürlüğümüzü zorlu bir mücadeleyle kazanmayı öğrenmedikçe asla gerçek anlamda özgür olamayız.

• Caligula ne olmasını istiyordu? Neden?
• Caligula, Romalıların hepsinin bir tek kafasının olmasını diliyordu, o zaman bir vuruşta hepsinin kafasını kesebilecekti. Savaşacağımız düşmanlarımız için böyle dileklerde bulunmak gereksizdir: Hemen hemen tüm başarısızlıklarımızın, tüm mutsuzluklarımızın bir tek nedeni vardır, o da irademizin zayıflığıdır, çabadan, özellikle de sürekli çabadan dehşet duymamızdır.

• Küçücük eylemler neyi oluşturur?
• Küçücük eylemler alışkanlıkları oluştururken biriktirilmiş alışkanlıklar karakteri oluşturur ...

• Tembel insanlar neyi benimserler?
• Tembel insanlar hayal edilebilecek en boş yaşamları benimserler. Zevklerin parmaklarının arasından kayıp gitmesine izin verirler çünkü ellerini kapatmak onlar için fazlasıyla zahmetlidir.

• Mutluluk ne ister?
• Mücadele etmeden mutlu olunmaz, her mutluluk az çok bir çaba ister.

• Her faaliyet neyi takip eder?
• Görülüyor ki her faaliyet daima bir tefekkürü takip etme durumundadır.

• Öğrenciler sınavlardan nasıl geçmek isterler?
• Neredeyse bütün öğrenciler asgari çabayla sınavlardan geçmek istemezler mi?

• Neyi yeni fark ediyoruz?
• Düşüncelerimizin karakterimiz ve eğilimlerimiz üzerindeki etkisini yeni yeni fark ediyoruz.

• Vaziyetimiz neyi gösteriyor?
• Neredeyse hepimiz tavirlarimızla olsun davranışlarımızla olsun kendimizden büyük güçlerin elinde kukla gibiyiz.

• Hangi duyguları uyandıramayız?
• Bilincimizde var olmayan duyguları ne uyandırabilir ne de yaratabiliriz

• Bize irade ile ilgili neyi öğretmiyorlardı?
• Kimse bize iradenin yavaşça ele geçirildiğini öğretmiyordu; onun nasıl ele geçirileceğini araştırmak kimsenin aklına gelmiyordu.

• Çaba harcamak önemli midir?
• Hiçbir şey çaba harcanmadan elde edilemez, insan ruhunun ekmeğini ter dökmeden kazanamaz..

• Genç insan neyi öğrenmeli?
• Genç insan bir an evvel hayata atılmayı öğrenmeli.

• İradenin iki hastalığı nedir?
• Oysa boş işlerle uğraşmak ve sinirlilik, iradenin tedavi edilmesi gereken iki hastalığıdır.

• Kendini beğenmişlik nedir?
• Kendini beğenmişlik, kendini gösterme peşinde olmak bir çeşit eziklik göstergesidir.

• Öğrenim neye derin düşünme neye yönelmelidir?
• Öğrenim bilgi edinmeye yönelirken, derin düşünme eyleme yönelmelidir.

• Tekrar eden eylemlerin nasıl bir sonuç verdiğini bir örnekle anlatır mısınız?
• Alp Dağları'nda granit kütleler arasında yüz metre derinliği olan boğazlar bulunur; bu baş döndürücü uçurumlar yaz ayları boyunca onları oyup duran kum yüklü suların aralıksız aşındırması sonucunda ortaya çıkmıştır: En ufak eylemler bile sonsuzca tekrarlandıklarında nedenlerle oranlanamayacak sonuçlara yol açar.

Mevcut eğitim sisteminde neyi unutuyoruz?

• İşte mevcut eğitim sisteminde zihne bu fünyeyi eklemeyi unutuyoruz. Öğrenilen bilgilerin zihnin kalbine nüfuz etmesine asla izin vermiyoruz!

• Özgür olduğumuza inanmak özgür olmak için yeterli midir?
• Sadece özgür olduğumuza inanarak özgürlüğümüzün sınırlarını asla bilemeyiz. Sert bir mücadeleyle özgürlüğümüzü kazanmadığımız sürece asla özgür olamayacağımız son derece aşikardır.

• Rüzgar gülü ne zannedermiş?
• Rüzgar gülü kendisini rüzgarın çevirdiğinden habersiz, yalnız başına döndüğünü zanneder.

• İrade nasıl olmalıdır?
• İrade, gösterilen çabanın çokluğundan ziyade tek amaca yönelik olmasıyla kendini belli eder

• İnsanlar kaç kategoridir?
• Yalnızca iki büyük kategoriden bahsedebiliriz; istekli, ciddi şekilde harekete geçenler ve zayıf iradeli, harekete bir türlü geçemeyenler. İlk grupta olanlar ortam ve imkanlar ne olursa olsun kısıtlı imkanla bile harikalar yaratır ve genellikle imkanı da istekleriyle oluştururlar. İkinci grupta olanların da kitaplarla dolu kütüphaneleri, malzemeyle dolu laboratuvarları olsun hiçbir şey yapmazlar.

• Küçük önemli midir?
• Küçük şeyleri küçümseyen yok olmaya mahkumdur.

• Kişiyi yaşamaktan ve harekete geçmekten ne alıkoyar?
• İşini garantiye alma içgüdüsü kişiyi yaşamaktan ve harekete geçmekten alıkoyar

• İnsan olağan dışı bir durum yaşarsa ne olur?
• İnsan olağan dışı bir durum yaşarsa bu diğer zamanlarına örnek teşkil eder ve davranışlarını tartıp biçmesine, dikkat etmesine vesile olur.

• Düşünce ne gerektirmektedir?
• Hayat gibi düşünce de düzen ve istikrar gerektirmektedir.

• Sevinç yaşamak için ne gerekir?
• Oysa hiçbir sevinç, emek harcamadan yaşanamaz, bütün mutluluklar biraz olsun çaba ister.

• Bu dünyada nasıl mutlu olunur?
• Bu dünyada biraz zorluk çekmeden mutlu olunmaz.

• Önce kimi yönetmeyi bilmek gerekir?
• Çünkü başkalarını yönetebilmek için önce kendini yönetmeyi bilmek gerektiği açıktır.

• Bir irade çeşidi söyler misiniz?
• Bir acıya direnmeyi bilmek iradenin en üstün biçimi değil midir?

• Darwin'in oğlu babasının zamana bakışı ile ilgili ne söylüyor?
• En önemli karakteri zamana olan saygısıydı. Ne kadar değerli olduğunu asla unutmazdı. Dakikaların hesabını yapardı. Asla fırsatları kaçırmaz, değerlendirirdi. İşe başlamaya gerek olmadığı düşünülen zamanlarda bile hemen işe koyulur, değerlendirirdi.

• Gelişim nasıl gerçekleşir?
• Gelişim dışarıdan içeri değil, içerden dışarı bir biçimde gelişim gösterir

• Cehalet nedir?
• Cehalet de kendi başına bir köleliktir. Boş bırakılmış zihinler, bilgisizlik yüzünden hayatı zor ve çekilmez bulur.

• Tembel ve çalışkanın mutlu olması farlı mıdır?
• Tembelin mutluluğu sadece başkalarına bağlıyken, çalışmaya alışık olan işiyle meşgul olarak mutlu olur.

• Küçük çabalar önemli midir?
• Büyük çabaların sarf edilmediği zamanlarda Küçük çabaları mutlaka mükemmel bir şekilde ve sevgi ile gerçekleştirmeliyiz.

• İkna etmek için eleştirmek fayda verir mi?
• İkna konusunda eleştiri hiçbir işe yaramaz, asıl gereken inşa etmektir.

• Yüksek hedefler koyan gençler ne yapmalıdır?
• Yüksek hedefler koyan gençler için kuru gürültülü kalabalık gruplardan kurtulmanın yolu, aynı hedefe odaklanmış üç dört arkadaştan oluşan küçük gruplar oluşturmaktır.

• Kim canla başla çalışmaz?
• Üstünüzde can simidi varken yüzmeyi öğrenmek zordur ve genç birisi dibe vurması gerektiğini hissetmedikçe canla başla asla çalışmaz.

• Çevremize tepkimiz nasıl oluşur?
• Şayet zihniniz berrak değilse her şey size siyah görünür. Her manzaraya verdiğiniz tepki ruhunuzun gerçek haliyle örtüşür.

• Bakış açısı değişir mi?
• Bir anda insanın yaşama tüm bakış açısı değişebilir.

• Tarih okumanın nasıl bir faydası olur?

• Tarih okumak insanın hayal gücünü zenginleştirir ve canlandırır. Bu tür bir okuma seyahat etmekle aynı şeydir. Olayları kaynağına kadar takip edebilir ve bu kaynağa giderken insanlık tarihinin şafağından bu yana yaşamış insanların acılarına ve mutluluklarına şahit olabiliriz.

• İnsan nasıl düşünmekten kendini alamıyor?
• İnsan, keşke insanlarla ilişkilerini iyi niyet, dürüstlük, düşüncelilik üzerine kurabilseydi de herkes mutlu olsaydı diye düşünmekten kendini alamıyor...

• Çalışmak neyi sağlar?
• Çalışmak dinginliğe ulaşmamızı sağlar.

• insanı ahlaken çökerten şeyler nelerdir?
• Bencillik, kibir ve şüphecilik insanı ahlaken çökerten şeylerdir.

• Sahip olmaya değer şeyler nasıl elde edilemez?
• Sahip olmaya değer şeyler emek vermeden asla elde edilemez.

• Bilge olan neyi bilir?
• Bilge olan, zamanın değerini ve iyi kullanımını bilir.

• Çalışmaya devam etmek nasıl bir duygu meydana getirir?
• Çalışmaya devam ettikçe baştaki tatsız duygular yerini mutlu ve aktif bir ruh haline bırakır.

• Nasıl bir strateji oluşturmalıyız?
• Fiziksel sevgiyi manevi sevgiye değiştirdiğinizi gördüğümüz bir strateji oluşturmalıyız.

• Neyi düşünelim?
• Hasta olduğunuzu düşünmek yerine, iyi olduğunuzu düşünün.

• Birincil görevimiz nedir?
• Ey erkekler ve kadınlar, yanlış eğitiminin kötü etkilerinden ruhunuzu arındırmak birincil görevinizdir.

• Dert dağılımı nasıldır?
• Yüz insanı seven kişinin yüz tane derdi olur. Doksan insan seven kişinin doksan tane derdi olur. Bir insanı seven kişinin tek bir dedi olur.

• Son olarak medeni toplumlarla tembel toplumları ayıran husus nedir?
• Medeni toplumlarla tembel toplumları ayıran, anlık çalışmalar değil düzenli ve sürekli çalışmaların toplamında harcanan eforun çok daha değerli olmasıdır.

• Bu güzel söyleşi için teşekkür ederim.

• NOT: Bu muhayyel söyleşi yazarın kitaplarından alınan cümlelere sorulur üretilerek kurgulanmıştır.